Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif ve Nükleer maddeler savaş araçları olarak kullanılırken aynı zamanda endüstriyel üretimde, sağlık sektöründe, laboratuarlarda ve bilimsel araştırmalarda da ürün ya da ara ürün olarak kullanılmaktadırlar. Kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer ajanlar insan, doğa ya da teknoloji kaynaklı kontrolsüz olarak yayılımları ile birlikte canlılar üzerinde büyük tehdit ve tehlikeler oluştururlar. Bu ajanlar kaza, terörist eylem ve sabotaj gibi olaylar sonrası kısa süre içerisinde yayılarak birçok kişi üzerine etkili olur. KBRN ajanı olarak da anılan bu maddelerin fizyolojik etkileri sebebi ile maruz kalan kişilerin yaşam kaliteleri bozulur, yaralamalar gerçekleşir ve acil tıbbi müdahale edilmezse maruziyet kişilerin ölümleri ile sonuçlanır. Bu kapsamda Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer olaylarında hastane çalışanlarının farkındalığını arttırmak ve iş sağlığı ve güvenliği şartlarının sağlanarak, hasta ve yaralıların yaşamsal fonksiyonlarını devam ettirilmesi ve doğru şartlarda tıbbi müdahalenin yapılabilmesi “Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkındalık Eğitimi” İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü tarafından verilmektedir.
Çalışmanın evrenini İstanbul İli Anadolu Yakasında bulunan Sağlık Bakanlığı bünyesindeki 3 kamu hastanesi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini hastanede görevli eşit sayıda hekim, hemşire ve tekniker, güvenlik görevlisi, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, temizlik personeli olmak üzere toplam 600 kişi oluşturmaktadır. Bu çalışmada personelin hangi oranda Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkındalık Eğitimi aldığı ve eğitim alan çalışanların, almış oldukları “Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkındalık Eğitimi” nin bilgi ve davranış düzeylerine etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıların bilgi ve davranış düzeylerini ölçmek için tanıtıcı bilgi formu ve “Hastane Çalışanlarının Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Vakalarına Karşı Bilgi ve Davranış Düzeylerinin İncelenmesi” anket formu uygulanmıştır. Uygulanan form ile; daha önce konu ile ilgili eğitim alıp almadıkları; görev yaptıkları hastanede tatbikata katılımları; kimyasal, biyolojik, radyoaktif, nükleer vakalarına yönelik davranış, bilgi ve eğitim ilişkisinin soruşturulması araştırmanın çerçevesini oluşturmaktadır.
Bu tez çalışmasında yapılan araştırmalar sonucunda elde eden veriler ile şu ana kadar yapılmış olan “Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer Farkındalık Eğitimi” nde edinilen bilgilerin, eğitimlerin ve vakaların sık tekrarlanmaması sebebiyle kalıcılığı ve davranış düzeylerine yansıyıp yansımadığı izlenmiştir. Araştırmada toplanan veriler ışığında hastane çalışanlarının bilgi düzeylerini arttırmak ve davranış düzeylerini geliştirmeye yönelik eğitim ve tatbikatların planlanması, böylece kimyasal, biyolojik, radyoaktif, kimyasal vakalara karşı farkındalık düzeylerinin arttırılmasına katkıda bulunulacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Acil Durum Afet Yönetimi, KBRN, İş Sağlığı ve Güvenliği, Hastanelerde Acil Durum, Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer, Kişisel Koruyucu Donanım
|
