Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif ve Nükleer maddeler savaþ araçlarý olarak kullanýlýrken ayný zamanda endüstriyel üretimde, saðlýk sektöründe, laboratuarlarda ve bilimsel araþtýrmalarda da ürün ya da ara ürün olarak kullanýlmaktadýrlar. Kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer ajanlar insan, doða ya da teknoloji kaynaklý kontrolsüz olarak yayýlýmlarý ile birlikte canlýlar üzerinde büyük tehdit ve tehlikeler oluþtururlar. Bu ajanlar kaza, terörist eylem ve sabotaj gibi olaylar sonrasý kýsa süre içerisinde yayýlarak birçok kiþi üzerine etkili olur. KBRN ajaný olarak da anýlan bu maddelerin fizyolojik etkileri sebebi ile maruz kalan kiþilerin yaþam kaliteleri bozulur, yaralamalar gerçekleþir ve acil týbbi müdahale edilmezse maruziyet kiþilerin ölümleri ile sonuçlanýr. Bu kapsamda Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer olaylarýnda hastane çalýþanlarýnýn farkýndalýðýný arttýrmak ve iþ saðlýðý ve güvenliði þartlarýnýn saðlanarak, hasta ve yaralýlarýn yaþamsal fonksiyonlarýný devam ettirilmesi ve doðru þartlarda týbbi müdahalenin yapýlabilmesi “Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkýndalýk Eðitimi” Ýstanbul Valiliði Ýl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüðü tarafýndan verilmektedir.
Çalýþmanýn evrenini Ýstanbul Ýli Anadolu Yakasýnda bulunan Saðlýk Bakanlýðý bünyesindeki 3 kamu hastanesi oluþturmaktadýr. Araþtýrmanýn örneklemini hastanede görevli eþit sayýda hekim, hemþire ve tekniker, güvenlik görevlisi, veri hazýrlama ve kontrol iþletmeni, temizlik personeli olmak üzere toplam 600 kiþi oluþturmaktadýr. Bu çalýþmada personelin hangi oranda Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkýndalýk Eðitimi aldýðý ve eðitim alan çalýþanlarýn, almýþ olduklarý “Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Farkýndalýk Eðitimi” nin bilgi ve davranýþ düzeylerine etkisinin araþtýrýlmasý amaçlanmaktadýr. Veri toplama aracý olarak anket yöntemi kullanýlmýþtýr. Katýlýmcýlarýn bilgi ve davranýþ düzeylerini ölçmek için tanýtýcý bilgi formu ve “Hastane Çalýþanlarýnýn Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif, Nükleer Vakalarýna Karþý Bilgi ve Davranýþ Düzeylerinin Ýncelenmesi” anket formu uygulanmýþtýr. Uygulanan form ile; daha önce konu ile ilgili eðitim alýp almadýklarý; görev yaptýklarý hastanede tatbikata katýlýmlarý; kimyasal, biyolojik, radyoaktif, nükleer vakalarýna yönelik davranýþ, bilgi ve eðitim iliþkisinin soruþturulmasý araþtýrmanýn çerçevesini oluþturmaktadýr.
Bu tez çalýþmasýnda yapýlan araþtýrmalar sonucunda elde eden veriler ile þu ana kadar yapýlmýþ olan “Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer Farkýndalýk Eðitimi” nde edinilen bilgilerin, eðitimlerin ve vakalarýn sýk tekrarlanmamasý sebebiyle kalýcýlýðý ve davranýþ düzeylerine yansýyýp yansýmadýðý izlenmiþtir. Araþtýrmada toplanan veriler ýþýðýnda hastane çalýþanlarýnýn bilgi düzeylerini arttýrmak ve davranýþ düzeylerini geliþtirmeye yönelik eðitim ve tatbikatlarýn planlanmasý, böylece kimyasal, biyolojik, radyoaktif, kimyasal vakalara karþý farkýndalýk düzeylerinin arttýrýlmasýna katkýda bulunulacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Acil Durum Afet Yönetimi, KBRN, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Hastanelerde Acil Durum, Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer, Kiþisel Koruyucu Donaným
|
