İnsanlığın başlangıcından bu yana giyinme ihtiyacı ile başlayan ve gelişen tekstil sektöründe her geçen gün yeni teknolojik gelişmeler, üretim teknikleri, kimyasallar vs. kullanılmaktadır. Yenilikler ile de üretim hızı ve çeşitliliği her geçen gün artmaktadır. Moda kavramı ile birlikte sürekli yenilenen bu sebeple de kısa sürede ürün üretimini sağlayan esnek üretim sistemine sahiptir. Tekstil sektörü emek yoğun bir sektör olarak istihdamda başlarda gelen sektörlerdendir. Özellikle işgücünün, emeğin maliyetinin yüksek olduğu gelişmiş ülkeler tekstil üretimlerini az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere yaptırmaktadırlar. Kurumsal firmalar kalifiye iş gücünü geliştirip koruyabilirken, küçük ve orta ölçekli firmalarda işgücü devir hızı yüksek olmaktadır.1980'li yıllarda yaşanan gelişmelerle birlikte, ülkemizde ki tekstil sektörü Dünya’da önemli bir noktaya gelmişti. Ancak son zamanlarda Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinin sağladığı ucuz işgücü, yüksek üretim kapasitesi ve hızı gibi avantajlar ile birlikte tekstil sektörümüz sıkıntı içerisine girmiştir. Bu sebeple de tekstil sektörünün ihracat içerisindeki payı son yıllarda azalmaktadır. Tekstil sektöründeki bu yoğun rekabet ve çalışma ortamı aynı zamanda beraberinde iş kazalarını ve meslek hastalıklarını da beraberinde getirmektedir. Çalışmamızda çok geniş üretim çeşitliliğine sahip olan tekstil sektöründe ki ülkemizde en yaygın üretim türü olan pamuk iplikçiliği, dokunması, terbiyesi ve hazır giyim üretimi temel alınarak açıklanmaya çalışılmıştır. İplik üretimi(pamuğun tarladan hasadı ve çırçırlanması, harman-hallaç, tarak dairesi, cer, iplik eğirme, open-end (rotor) iplikçiliği, ring iplikçiliği, bobinleme, katlama, büküm) ve kumaş üretimi (dokuma kumaş üretimi, örgü kumaş üretimi, terbiye, hazır giysi üretimi, konfeksiyon) aşamalarında ki özellikle iş kazalarına sebep olabilecek tehlike ve risklere değinilmiştir. Yukarıda ki üretim aşamalarında çalışanlarda iş kazalarına sebep olabilecek unsurların belirlenip risklerin analiz edilmesi, gerekli tedbirlerin kaynaktan başlayarak alınması gerekmektedir. Bu çalışmamızda örnek bir risk analizi ile mevcut risklerin yönetimine dair yol gösterilmeye çalışılmıştır. Böylelikle diğer aynı konumda ki işletmeler için de yol gösterici olması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tekstil Sektörü, Pamuklu Üretim, İş Sağlığı ve Güvenliği, Risk Analizi, Risk Yönetimi
|
