Amaç: Ofis çalýþanlarýnda aþýrý yüklenmeye baðlý iþ-iliþkili kas iskelet sistemi bozukluklarý (KÝSB) yaygýn olarak görülmektedir. Çalýþma performansýnda görülen düþüþ, performansý korumak için çalýþanlarý aþýrý yüklenmeye maruz býrakabilmektedir. Ýþ performansýna etki eden faktörlerin belirlenmesinin KÝSB’yi önlemede katký saðlayabileceði düþünülmektedir. Bu çalýþmanýn amacý bilgisayarda yazý yazma performansý ile demografik özellikler, postür, aðrý ve kas aktivasyonunun her birinin diðer faktörlerin etkisinden baðýmsýz/kendine özgü iliþkisini incelemektir.
Yöntem ve Gereçler: Çalýþmaya boyun aðrýsý bulunan 21 ofis çalýþaný (Ort. yaþ: 36,57±11,90 yýl) dahil edildi. Demografik veriler (yaþ, beden kütle indeksi, iþ deneyimi-yýl, günlük çalýþma süresi-saat), boyun özür düzeyi (Neck Disability Index- NDI), çalýþma postürü (Rapid Upper Limb Assessment- RULA), baþ postürü, üst trapez kasýnýn (UT) 10 dakikalýk klavyede yazma görevi sýrasýnda kas aktivasyonu ve maksimum istemli izometrik kasýlma deðerleri yüzeyel elektromiyografi kullanýlarak kaydedildi. Performans yazýlan kelime sayýsý olarak belirlendi. Performansýn yordayýcý deðiþkenlerle iliþkilerini incelemek için hiyerarþik regresyon analizi kullanýldý.
Bulgular: Yazma performansýnýn, yaþ, iþ deneyimi ve çalýþma postürü ile negatif, çalýþma süresi ile pozitif yönde anlamlý iliþkisi olduðu bulundu (p<0,05). RULA kategorilerine göre, çalýþma postürü kötüleþtikçe performansýn düþtüðü belirlendi. Hiyerarþik regresyon modelinde yordayýcý deðiþkenler toplam varyansýn %78’ini açýkladý. Demografik bulgulardan oluþan 1. basamakta modele yalnýzca yaþýn anlamlý katkýsý oldu (Beta=-,487, p=,032). Demografik deðiþkenler kontrol edildiðinde 2. basamakta RULA (Beta=-,509, p=,011) ve 4. basamakta UT kas aktivasyonu (Beta=-,634, p=,016) açýklanan varyansa anlamlý katký saðladý. Üçüncü basamakta NDI ve 2. Basamakta baþ postürünün anlamlý bir iliþkisi olmadýðý gözlendi (p>0.05).
Sonuç: Uygun olmayan çalýþma postürü ve UT kas aktivasyon deðiþikliðinin yaþýn ilerlemesi ile birlikte performanstaki düþüþün önemli bir kýsmýný açýkladýðý görüldü. Ýþ saðlýðý alanýnda çalýþan profesyonellerin KÝSB ve çalýþma performansýna yönelik önleyici yaklaþýmlarýn belirlenmesinde bu faktörleri göz önünde bulundurmalarýnýn yararlý olacaðý düþünüldü. Aðrýnýn performans üzerine etkisini yorumlamak için de farklý seviyelerdeki boyun aðrýsýnýn iliþkileri incelenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Görev Performansý, Postür, Boyun Aðrýsý, Elektromiyografi, Ýþ Saðlýðý
|
