Günümüzde iþletmelerin ve iþ hacminin geniþlemesi nedeniyle iþverenin sürekli olarak iþin baþýnda bulunup iþi bizzat yönetmesi mümkün olmamaktadýr. Bu nedenle iþin yönetimi kýsmen veya tamamen bu konuda yetkili kýlýnmýþ kiþilere býrakýlmaktadýr. 4857 sayýlý Ýþ Kanunu’nun 2. maddesinin 4. fýkrasýna göre: “Ýþveren adýna hareket eden ve iþin, iþyerinin ve iþletmenin yönetiminde görev alan kimselere iþveren vekili denir.”. Ýþveren adýna hareket eden, iþin ve iþyerinin yönetiminde görev alan iþveren vekilleri, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu’nun uygulanmasý bakýmýndan iþveren sayýlýr. (6331 sayýlý Kanun, m. 3). Kendisine iþ saðlýðý ve güvenliði tedbirlerini alma noktasýna yetki devri yapýlan iþveren vekilinin, meydana gelen iþ kazalarýndan cezai sorumluluðu vardýr. Ancak bunun için iþveren vekilinin iþyerini tanýmasý için makul bir süre gereklidir. Çok kýsa süreli veya kýsa aralýklarla kesilip tekrar baþlayan bir iþveren vekilliði iþverenin ceza sorumluluðunu ortadan kaldýramayacaktýr. Ayrýca ceza hukuku kurallarýnýn kamu düzeninden olmalarý nedeniyle, iþverenin bütün iþlerin yönetimini kapsayacak bir yetki devri ile ceza sorumluluðundan tamamen kurtulamayacaðý kabul edilmektedir. Yetki devrinin açýk ve kapsadýðý konularý hiç bir kuþkuya yer vermeyecek biçimde yapýlmýþ olmasý da ceza hukuku açýsýndan bir sorumluluk þartýdýr. Uygulamada tüzel kiþi organý olan ortaklarýn cezai sorumluluktan kurtulmak için kurtarýcý olarak gördükleri yöntem, iþveren vekiline yetki devretmektir. Ýþyerinde iþ saðlýðý ve güvenliði açýsýndan gerekli önlemleri almayan, denetim ve gözetim yükümlülüðünü ihmal eden, iþçilerin saðlýk bütünlüðü veya yaþam ve bedensel haklarýna yönelik zararlý davranýþlarda bulunan iþveren vekili, eylemleri ile iþ kazasý neticesi arasýnda illiyet baðýnýn bulunmasý halinde suçun faili olabilirler. Ancak bir iþyerinde iþveren vekilinin bulunmasý, asýl iþverenin ceza sorumluluðunu otomatikman ortadan kaldýrmayacaktýr. Bilindiði üzere ceza hukukuna kusur sorumluluðu ilkesi hakim olup herkes cezalarýn þahsiliði ilkesi gereðince gerçekleþtirdiði kasti veya taksirli davranýþýndan sorumludur. Ýþveren ve iþveren vekili için konu ele alýndýðýnda, bunlarýn iþ kazasýndan doðan sorumluluklarýnýn ayrý ayrý tespiti ile uyuþmazlýk çözülecektir.
Anahtar Kelimeler: Ýþveren vekili, cezai sorumluluk, kusur sorumluluðu, yetki devri
|
