Covid 19 Pandemisi, dünya çapýnda hýzla yayýlan, saðlýk sistemlerini sarsan, öngörülemeyen bir krizdir. Kriz durumlarý saðlýk çalýþanlarýnýn insanlýða hizmet etme gibi nedenlerle olumlu, hastalýk/ölüm sürecine tanýklýk etme gibi durumlar nedeniyle olumsuz etkilenmelerine yol açabilmektedir. Pandemi sürecinde saðlýk çalýþanlarý aðýr çalýþma koþullarý, yeterince dinlenme ve uyku fýrsatýnýn olmamasý, kiþisel koruyucu ekipman veya eðitim eksikliði gibi benzeri görülmemiþ zorluklarla karþý karþýya kalmalarýna raðmen azimle çalýþarak olaðan üstü iþler baþardýlar. Ancak, birçoðu bu süreçte COVID-19 nedeniyle enfekte oldu, hastalandý veya öldü. Covid-19 pandemisinde tüm dünyada en az 115 bin saðlýk çalýþaný hayatýný kaybetti (WHO,2021). Saðlýk çalýþanlarý ayrýca bu süreçte yaþamlarýný etkileyen birçok psiko-sosyal sorunla baþ etmek zorunda kaldýlar. En fazla yaþadýklarý duygular enfeksiyon korkusu ve ailesine enfeksiyon bulaþtýrma korkusu, kaygý, ölüm korkusu, yetersizlik ve güvensizlik duygularý olarak belirlenmiþtir. Bu yaþananlar sonucunda yüksek stres seviyesi, depresyon, tükenmiþlik, travma sonrasý stres bozukluðu saðlýk çalýþanlarý arasýnda yaygýn olarak görülmüþtür. Özellikle çalýþma saatlerinin ve gece nöbetlerinin artmasý ve yorgunluk ile kaygý, depresyon, stres, tükenmiþlik düzeylerini artýrdýðý belirlenmiþtir. Ayrýca kadýn çalýþanlarýn iþ-aile baðlamýnda daha fazla güçlük yaþadýðý ifade edilmektedir. Bu sorunlarýn uzun vadeli psikolojik etkileri olabileceðine dair literatürde bir fikir birliði vardýr. Bu hastalýðýn ilk tanýmlandýðý Wuhan þehrinde saðlýk çalýþanlarýnýn %17.5'i psikoterapi danýþmanlýk hizmetlerine katýlmýþtýr. Bulgularýmýz, pandeminin saðlýk çalýþanlarý üzerinde psiko-sosyal olarak olumsuz etkileri olduðunu göstermektedir. Tüm saðlýk kurumlarýnda bu sorunlarý azaltmak için müdahale stratejilerine ihtiyaç vardýr.
Anahtar Kelimeler: Covid 19, Pandemi, Saðlýk çalýþanlarý, Psiko-sosyal etki
|
