Dünyamýzda endüstrinin geliþmesiyle birlikte, genel olarak “plastikler” olarak nitelendirilen ve fosil yakýtlardan üretilen, polimerlerin kullaným alanlarý çoðalmýþtýr. Benzer olarak, ülkemizde de yaklaþýk 30 yýllýk süreçte plastiðin kullaným alanlarý sürekli olarak artýþ göstermektedir. Bu durumu etkileyen en önemli faktör ise diðer hammaddelerden(metal, aðaç vb.) yapýlan ürünlere kýyasla plastik ürünlerin daha kolay eriþebilir olmalarýdýr. Ayrýca ürün maliyetlerinin düþmesi makine sektöründe üretilen endüstriyel makineler sayesinde mümkün hale gelmiþtir.
Ülkemizde plastiklerin kullaným alanlarýna bakýldýðýnda, Otomotiv, Ýnþaat, Tarým, Temizlik ve kozmetik, Saðlýk gibi geniþ bir yelpaze görülmektedir. Bu tür malzemelerin çevreye genel olarak “olumsuz” olarak kabul edilen etkilerini kontrol altýnda tutulabilmesi amacýyla, yasa koyucu tarafýndan üreticilere bazý yasal zorunluklar (1991 Katý Atýk Kontrolü Çerçeve Yönetmeliði ve 2005 Ambalaj Atýklarý Yönetmelikleri) getirilmiþtir. Ayrýca 9/8/1983 tarihli 2872 sayýlý çevre kanunun bazý maddelerinde 9/11/2018 tarihli 7153 sayýlý kanunla deðiþtirilmiþtir. Plastik Geri Dönüþüm sektörü bu geliþmeler çerçevesinde hem olumlu etkilenmekte, hem de kendisini sorumluluk altýnda hissetmektedir.
Plastik geri dönüþüm iþi yapan iþyerinde deðiþik kapasitelerde gövde geniþliði (200-1500)mm makine sistemleri mevcuttur. Bu çalýþmada, “Atýk Plastik Geri Dönüþüm” iþi yapan iþyerlerinde kullanýlmakta olan “Plastik Kýrma makinelerinde” makinenin imalatý, kullanýmý ve bakýmýndan kaynaklý tehlikeler araþtýrýlmýþ bazý çözüm önerilerinde bulunulmuþtur.
Risk deðerlendirmeleri; PHA, FMEA ve HRNS risk analizi metotlarýyla birbiriyle karþýlaþtýrmalý olarak yapýlmýþtýr. Tespit edilen riskler; “Tasarým ve Güvenlikte Ýlgili Makine Emniyeti Yönetmeliði” 2006/42/ AT ve kullanýmla ilgili “Ýþ Ekipmanlarýnýn Kullanýmýnda Saðlýk ve Güvenlik Þartlarý yönetmeliði”, 2006 /42 /EC Direktifi (2009 Aralýk ), Emniyet Standardý TS EN ISO 12100:2010, Elektriksel tedbirlerle ilgili TS EN 13849, kapsamýnda analiz edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüþüm, Polimerler, Risk Analizi
|
