Dünyamızda endüstrinin gelişmesiyle birlikte, genel olarak “plastikler” olarak nitelendirilen ve fosil yakıtlardan üretilen, polimerlerin kullanım alanları çoğalmıştır. Benzer olarak, ülkemizde de yaklaşık 30 yıllık süreçte plastiğin kullanım alanları sürekli olarak artış göstermektedir. Bu durumu etkileyen en önemli faktör ise diğer hammaddelerden(metal, ağaç vb.) yapılan ürünlere kıyasla plastik ürünlerin daha kolay erişebilir olmalarıdır. Ayrıca ürün maliyetlerinin düşmesi makine sektöründe üretilen endüstriyel makineler sayesinde mümkün hale gelmiştir.
Ülkemizde plastiklerin kullanım alanlarına bakıldığında, Otomotiv, İnşaat, Tarım, Temizlik ve kozmetik, Sağlık gibi geniş bir yelpaze görülmektedir. Bu tür malzemelerin çevreye genel olarak “olumsuz” olarak kabul edilen etkilerini kontrol altında tutulabilmesi amacıyla, yasa koyucu tarafından üreticilere bazı yasal zorunluklar (1991 Katı Atık Kontrolü Çerçeve Yönetmeliği ve 2005 Ambalaj Atıkları Yönetmelikleri) getirilmiştir. Ayrıca 9/8/1983 tarihli 2872 sayılı çevre kanunun bazı maddelerinde 9/11/2018 tarihli 7153 sayılı kanunla değiştirilmiştir. Plastik Geri Dönüşüm sektörü bu gelişmeler çerçevesinde hem olumlu etkilenmekte, hem de kendisini sorumluluk altında hissetmektedir.
Plastik geri dönüşüm işi yapan işyerinde değişik kapasitelerde gövde genişliği (200-1500)mm makine sistemleri mevcuttur. Bu çalışmada, “Atık Plastik Geri Dönüşüm” işi yapan işyerlerinde kullanılmakta olan “Plastik Kırma makinelerinde” makinenin imalatı, kullanımı ve bakımından kaynaklı tehlikeler araştırılmış bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
Risk değerlendirmeleri; PHA, FMEA ve HRNS risk analizi metotlarıyla birbiriyle karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. Tespit edilen riskler; “Tasarım ve Güvenlikte İlgili Makine Emniyeti Yönetmeliği” 2006/42/ AT ve kullanımla ilgili “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliği”, 2006 /42 /EC Direktifi (2009 Aralık ), Emniyet Standardı TS EN ISO 12100:2010, Elektriksel tedbirlerle ilgili TS EN 13849, kapsamında analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüşüm, Polimerler, Risk Analizi
|
