Dünya üzerinde yaþayan toplumlarýn ihtiyaçlarý göz önüne alýndýðýnda çalýþma hayatý için elzem üç sektörün tarým-hayvancýlýk, saðlýk ve inþaat sektörleri olduðu söylenebilir. Çok tehlikeli çalýþma sýnýfýndaki birçok sektör arasýndan öne çýkan bu sektörler sunduklarý hizmet, istihdam edilen çalýþan sayýsý, erken ölüm, yaralanma ve çeþitli hastalýklara yakalanma açýsýndan oldukça önemlidir. Son yýllarda ölümlü iþ kazalarý, özellikle de meslek hastalýðýna yakalanma oranlarýnýn bu sektörlerde artmakta olduðu, eksik bildirimlere raðmen yeni vaka sayýsýndaki artýþýn da devam ettiði görülmektedir. Araþtýrmada, bu üç sektörde yapýlan iþler sýrasýnda ortamda bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikolojik ve ergonomik risk etmenlerinin incelenerek özellikle en yaygýn olan risklerin tespit edilmesi ve bu sektörlere özgü meslek hastalýklarý ile iliþkilerinin saptamasý amaçlanmýþtýr. Bu amaç doðrultusunda ulusal ve uluslararasý literatürde taramalar yapýlarak kitap, dergi, makale, tez vb. mecmualar ile elektronik kaynaklarda yayýnlanan veriler toplanmýþ ve konu elde edilen kaynaklar çerçevesinde derlenmiþtir. Bulgulara göre çalýþanlar; Tarým-hayvancýlýk sektörü için en fazla kimyasal risk etmenlerine, saðlýk sektörü için en fazla biyolojik risk etmenlerine, inþaat sektörü için ise en fazla fiziksel risk etmenlerine maruz kalmaktadýrlar. Çalýþanlarýn yaygýn bir þekilde karþýlaþtýklarý bu risklere baðlý olarak ortaya çýkan hastalýklarýn sektörler ile iliþkisi tarým-hayvancýlýk için iritan kontakt dermatit, saðlýk için hepatit b ve inþaat için raynaud sendromu þeklinde örneklendirilebilmektedir. Çalýþmanýn sonucunda, ele alýnan bu üç sektörde çalýþanlarýn iþ yeri ortamýnda veya yaptýklarý iþ nedeniyle en sýk maruz kaldýðý riskler tespit edilmiþtir. Bu risklerin çalýþan saðlýðýna etkisi ile neden olabilecekleri spesifik meslek hastalýklarý arasýnda bað kurulmuþtur. Bu baðlantýdan yola çýkarak olasý bir meslek hastalýðýnýn önüne geçilebilmesi için en uygun korunma yöntemleri önerilmiþtir. Bu çalýþma Dokuz Eylül Üniversitesi, Saðlýk Bilimleri Enstitüsü, Halk Saðlýðý Anabilim Dalý'ndan Yüksek Lisans Öðrencisinin yükselisans tez çalýþmasý için hazýrlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Çalýþan saðlýðý, Risk etmenleri, Meslek hastalýklarý, Saðlýk sektörü, Tarým ve hayvancýlýk sektörü, Ýnþaat sektörü.
|
