İş Sağlığı ve Güvenliği, son derece önemli bir çalışma alanı olarak artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu alanda ise önemli argümanı olan risk değerlendirmesini doğru ve bilimsel olarak yapmaktır. Bu bağlamda yapılan çalışma, iş kazalarında üst sıralarda yer alan Makine Teknolojisi alanında çok sık kullanılan CNC (Computer Numerıcal Control) tezgahlarında var olan risklerin önem sırasının tespit edilmesi amacı ile Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden olan DEMATEL(Decision Making Trial and Evaluation Laboratory) ve ARAS (Additive Ratio Assessment) yöntemleri birlikte kullanılarak risk değerlendirmesi yapılıp riskler öncelikledirilmiştir. ÇKKV yöntemleri başta Endüstri mühendisli ve diğer birçok alanda çalışmalar yapılmaktadır. ÇKKV yöntemleri ile son yıllarda iş sağlığı ve güvenliği alanında oldukça yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Bu çalışmada CNC yatay işleme tezgahının çoğunlukla kullanıldığı, orta ölçekli bir makine atölyesinde uygulama yapılmıştır. Alanında uzman olan dört kişi ile bu tezgahlarda en çok karşılaşılabilecek 5 risk faktörü ve bunların önlenmesi için 5 alternatif belirlenmiştir. Belirlenen risk faktörleri kriter olarak ve alınması gereken önlemler alternatif olarak çalışmada kullanılmıştır. DEMATEL yöntemi ile uzmanların, bulunan yöntemde kullanılan karşılaştırma ölçeği ile değerlendirilmiş ve kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. ARAS yöntemi ile de DEMATEL yönteminde bulunan kriter ağırlıkları kullanılarak alternatiflerin, yani alınması gereken önlemlerin sıralaması yapılmıştır. Tespit edilen riskler için alınacak tedbirler sıralanmıştır.
Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FDK-2023-5593 Proje no ile desteklenmektedir. ORCID NO: 0000-0002-3433-213X
Anahtar Kelimeler: İş Sağlığı ve Güvenliği, DEMATEL, ARAS, CNC Tezgahı
|
