Metal sektörü, Türkiye’de en çok iþ kazasýnýn yaþandýðý ve ölümlü iþ kazasý oranýnýn en yüksek olduðu sektörlerden biridir. Bu durum, SGK tarafýndan her yýl yayýnlanan iþ kazasý ve meslek hastalýklarý istatistiklerinde net bir þekilde görülmekte ve son on yýllýk verilerde metal sektörü dikkat çekmektedir. Bu gerçeði dikkate alarak, bu çalýþmada Türkiye’de ana metal sanayi ve fabrikasyon metal ürünleri imalatý yapan iþletmelerde yaþanan ölümlü iþ kazalarýna neden olan faktörler ve çalýþma ortamlarýndan hareketle, risk yönetiminin kritik bir basamaðý olan tehlike belirleme sürecine iliþkin olarak iþletmelerin durumunun ortaya konmasý amaçlanmaktadýr. Tehlikelerin belirlenmesinde, daha önce imalat sanayinde kullanýlmak üzere geliþtirilen ve ÝSG performansýný ölçmek için iþyerindeki güvensiz davranýþ ve durumlarýn gözlemlenmesini öneren Elmeri ölçeði tercih edilmiþtir. Çalýþma alanlarýnda görülen her bir durum ve davranýþ ÝSG kriterlerine uyuyorsa “doðru’’, uymuyorsa ‘’yanlýþ’’ olarak nitelendirilmiþtir. Eðer gözlemci, gözlemlediði unsurun ÝSG kriterlerine uyup uymadýðýndan emin deðilse “gözlem yapýlmadý’’ deðerlendirmesi kullanýlmýþtýr. Çalýþmanýn gözlemcileri, metal iþletmelerinde görev yapan ÝSG uzmanlarý ve çalýþan temsilcileri olarak belirlenmiþtir. Ýlgili mevzuata göre, bu kiþilerin risk analizi, deðerlendirmesi ve yönetimi süreçlerine katýlým zorunluðu bulunmaktadýr. Bu araþtýrmada, çalýþma temposunun yoðun olduðu ve ÝSG risklerinin dinamik bir yapýda olduðu Türkiye metal sektöründe, iþletmelerdeki saðlýk ve güvenlik risklerinin etkili bir þekilde yönetimi için pratik bir tehlike belirleme yaklaþýmý kullanýlmasý önerilmiþtir. Araþtýrmanýn bulgularý, iþletmelerin ÝSG açýsýndan sorunlu bölümleri ve riskli iþlemlerinin gözlemciler tarafýndan Elmeri ölçeði vasýtasýyla hýzlý bir þekilde tespit edilebildiðini ve alýnmasý gereken tedbirler için zaman kazanýldýðýný ortaya koymaktadýr. ORCID NO: 0000-0001-8752-0524
Anahtar Kelimeler: Ýþ saðlýðý ve güvenliði, Risk yönetimi, Metal sektörü, Türkiye, Elmeri ölçeði
|
