Uluslararası Çalışma Örgütü istatistiklerine göre, dünya çapında her gün yaklaşık 6000 kişi iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmektedir. İş gücünün yaşlanması dikkate alındığında, çalışanların sağlık okuryazarlığının önemi giderek artmaktadır. İş sağlığı okuryazarlığı, “çalışanların işyerlerinde uygun sağlık kararları alırken, iş sağlığı ve güvenliği bilgilerini ve hizmetlerini elde etme, iletme, işleme ve anlama kapasitesine sahip olma derecesi” olarak tanımlanmaktadır. İş sağlığı okuryazarlığı, sağlık okuryazarlığının bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Literatür incelendiğinde, iş sağlığı okuryazarlığı zayıf olan işçilerin, işle ilgili yaralanma, hastalık ve ölüm durumlarının daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Çalışanlar arasında sınırlı sağlık okuryazarlığı, iş sağlığı ve güvenliğinin anlaşılmasını ve verilen eğitimlerin etkinliğini sınırlayan faktörlerin başında gelmektedir. İş sağlığı okuryazarlığının artırılması için, iş sağlığı ve güvenliği birimleri sağlık okuryazarlığının yaygınlaştırılmasına odaklanmalıdır ve iş güvenliği kültürünü teşvik etmelidir. Kıdemli çalışan eksikliğinin, demografik gelişmelerin ve yeni değişen çalışma koşullarının farkında olunmalıdır. İstihdama katılımın yanı sıra çalışanların çalışma yeteneğini sürdürmek ve teşvik etmek amacıyla hedeflenen müdahalelerin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Sonuç olarak çalışanların iş sağlığı okuryazarlığının güçlendirilmesi, dünyada ve ülkemizde üzerinde durulması gereken bir konudur. Ancak uygulama koyulması süreci, hükümetlerin önerisi ve desteği doğrultusunda yöneticilerin istek ve gayretleri ile gerçekleşecektir. İş sağlığı okuryazarlığını artırma çalışmaları, işyerlerinde sağlığın korunması ve sürdürülmesi politikalarına olumlu yönde katkı sağlayacaktır. ORCID NO: 0000-0002-9321-0853
Anahtar Kelimeler: sağlık, iş sağlığı, okuryazarlık
|
