Berilyum, yüksek teknoloji endüstrilerinde kullanýlan önemli bir hafif metaldir. Solunmasý insan saðlýðýna zarar verebilir ve kronik berilyum hastalýðýna yol açabilir. Maruziyet, metal üretimi ve kullanýmýyla ilgilidir ve dünya genelinde birçok sektörde görülür. Bu, özellikle Amerika Birleþik Devletleri'nde büyük bir sorun haline gelmiþtir. Berilyumun düþük yoðunluðu, yüksek sertlik ve erime noktasý, yüksek teknoloji uygulamalarýnda tercih edilen bir metal yapar. Berilyum içeren alaþýmlar elektronikten havacýlýða kadar birçok sektörde kullanýlýr. Bu maruziyet, berilyumun saðlýk ve endüstri açýsýndan karmaþýk bir sorun olduðunu vurgular. Berilyum iþçileri üzerinde yapýlan araþtýrmalar, berilyuma maruz kalan iþçiler arasýnda akciðer kanseri riskinde belirgin bir artýþ olmadýðýný göstermektedir. Bununla birlikte, çözünür berilyum cilt temasý berilyum duyarlýlýðýna ve dermatite yol açabilir. Kronik berilyum hastalýðý, düþük berilyum dozlarýna maruz kalan genetik olarak duyarlý kiþilerde ortaya çýkabilir ve akciðerlerde granülomatöz bir bozukluða yol açar. Maruziyet kesildikten sonra bile hastalýk ilerleyebilir ve solunum yetmezliði riski taþýr. Genetik faktörler ve maruziyet özellikleri hastalýðýn seyrini etkileyebilir. Berilyum, çeþitli hastalýklara neden olabilir ve kanserojen olarak sýnýflandýrýlmýþtýr. Akut berilyum hastalýðý nadirdir, ancak kronik berilyum hastalýðý ölümcül olabilir ve solunum sorunlarýna neden olur. Cilt temasýnýn önlenmesi önerilir. Berilyuma maruz kalýmýn genetik özellikleri, kronik berilyum hastalýðýna duyarlýlýk ve taný yöntemleri üzerine önemli bilgiler sunar. HLA sýnýf II epitoplarý ile iliþkilendirilen genetik faktörler, hastalýðýn geliþiminde rol oynar. Berilyum duyarlýlýðýný ve hastalýðýný tanýlamak için berilyum lenfosit proliferasyon testleri yaygýn olarak kullanýlýr. Tedavi seçenekleri sýnýrlýdýr ve hastalýðýn kontrolüne odaklanýr. Ýþyerlerindeki maruziyeti azaltmak için yasal sýnýrlamalar, koruyucu önlemler ve týbbi gözetim önemlidir. ORCID NO: 0000-0002-2544-5781
Anahtar Kelimeler: Berilyozis, Ýþ Saðlýðý, Metaller.
|
