| |
Giriþ ve Amaç: Yerkabuðunun farklý derinliklerinden çýkarýlan, ekonomik deðeri olan mineral ve elementlere maden denir. Türkiye maden çeþitliliði açýsýndan 132 ülke arasýnda 28. Sýradadýr. Ülkemizde en çok dolomit, mermer, kömür ve ardýndan da kaya tuzu rezervi bulunmaktadýr. Çankýrý ili tuz rezervi açýsýndan ülkemizde en önde gelen þehirdir. Bölgenin güney ve güneydoðusu volkanik arazilerden meydana gelmiþ olup, alt kýsmýnda derin tuz tabakalarý oluþmuþtur. Madencilik, en genel tanýmýyla, yer kabuðunda bulunan madenleri insanlýðýn hizmetine sunan meslek dalýdýr. Madenler çok riskli iþ yeri sýnýfýnda yer almaktadýrlar. 2015 yýlý verilerine göre Türkiye’de 182.454 maden çalýþaný bulunmaktadýr. Maden iþçileri için diðer iþçilerden farklý çalýþma saatleri belirlenmiþtir (Bir gün için en çok yedi buçuk, haftalýk ise en çok 37,5 saat). Tuz madenleri sayýca az olmalarý nedeniyle hem madenler hem de madende çalýþan iþçilerin durumlarý hakkýnda yeterince çalýþma bulunmamaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý tuz madeninde en az beþ yýl çalýþmýþ olan iþçilerin iþe giriþ muayenelerindeki saðlýk durumlarý ile güncel saðlýk durumlarýnýn karþýlaþtýrýlmasý ve iliþkili faktörlerin saptanmasýdýr.
Materyal ve Metot: Çankýrý’daki bir tuz madeninde en az beþ sene çalýþmýþ olan iþçilerin tamamý çalýþmaya dahil edilmiþtir (N:8). Çalýþmaya dahil edilen iþçilerin iþe giriþ muayenelerinde yer alan hemogram, geniþ biyokimya paneli (AST, ALT, üre vs.), kan þekeri, tansiyon seviyesi, direk akciðer grafisi, odiometri, göz muayenesi, solunum fonksiyon testi sonuçlarý 2018 yýlýndaki periyodik muayeneleri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr.
Bulgular: Ýþçilerin tamamý (%100) erkek olup ortalama yaþ 40±8,9’dur (minimum: 27 yaþ, maksimum: 54 yaþ). Ýþçilerin %62,5’u sigara içmekte (n:5), %12,5’i sigarayý býrakmýþ (n:1), %25’i de sigara içmemektedir (n:2). Ýþçilerde alkol kullanýmý bildirilmemiþtir. Ýþe giriþ muayenelerinde tüm iþçilerin hemogram, geniþ biyokimya paneli (AST, ALT, üre vs.), direk akciðer grafisi, solunum fonksiyon testleri, göz muayenesi sonuçlarý doðaldýr. Ýþe giriþ muayenelerinde 1 kiþide (%12,5) hipertansiyon, 2 kiþide (%25) diabet saptanmýþtýr. Bu kiþilerin durumlarý stabilize edilmiþ ve gerekli tedavileri baþlanmýþtýr. 2018 yýlýna ait periyodik muayenelerde de herhangi bir deðiþikliðe rastlanmamýþtýr ve tüm tetkikler doðaldýr.
Sonuç: Tuz madeninde en az beþ yýl çalýþan iþçilerin iþe giriþ muayenelerinde yer alan hemogram, geniþ biyokimya paneli (AST, ALT, üre vs.), direk akciðer grafisi, solunum fonksiyon testleri, göz muayeneleri sonuçlarý ile son yapýlan periyodik muayeneleri karþýlaþtýrýldýðýnda anormal bir sonuca rastlanmamýþtýr. Tuz madeni iþçilerinin daha uzun süreli çalýþmalarý sonucu saðlýk durumlarýnýn deðerlendirilmesi önerilmektedir.
Kaynaklar
A&T Bank, Madencilik Sektörü Ekonomik Araþtýrmalar Departmaný, 2018
Nazan Kuter, Çankýrý Kenti Ve Çevresinin Turizm Açýsýndan Deðerlendirilmesi, Zkü Bartýn Orman
Fakültesi Dergisi, 9(11), 2007
Nazmi Bilir, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Madenlerde Ýþ Saðlýðý Güvenliði, 371-379, 2016
TMMOB Maden Mühendisleri Odasý, Madencilik Sektörü Ve Politikalarý Raporu, 2011
Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliði (TOBB) Madencilik Sektör Meclisi, Türkiye Madencilik Sektör
Raporu, 2008
Anahtar Kelimeler: Tuz Madeni, Ýþçi, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði
|
