Öz: Giriþ: Herkese tanýnmýþ olan yaþama, beden bütünlüðü ve saðlýk hakkýnýn korunmasýnýn iþyerindeki uygulanmasý olan Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði alanýnda yapýlan çalýþmalar, zaman içerisinde deðiþim göstermekte ve geliþmektedir. Tüm çalýþmalar çalýþanlarý iþyerinin olumsuz etkilerinden korumak, rahat ve güvenli bir ortamda çalýþmalarýný saðlamak, meslek hastalýklarý ve iþ kazalarýna karþý gerekli önlemleri alarak çalýþanýn ruh ve beden bütünlüklerini korumak amacýyla yapýlmaktadýr. Bununla birlikte çalýþanlarýn iþ kazalarýndan veya güvenli olmayan saðlýksýz çalýþma ortamýndan dolayý doðabilecek makine arýzalarý ve devre dýþý kalmalarý, patlama olaylarý, yangýn gibi iþletmeyi tehlikeye düþürebilecek durumlarý önlemek, üretim ve/veya hizmetin güvenliðini saðlamak amacýyla yapýlan sistematik çalýþmalarý da kapsamaktadýr. Ýþyerlerinde Ýþ Saðlýðý ve Güvenliðinin saðlanmasý, mevcut ve potansiyel saðlýk ve güvenlik þartlarýnýn deðerlendirilerek iyileþtirilmesi, iþ kazalarýnýn ve meslek hastalýlarýnýn önlenebilmesi için iþveren ve çalýþanlarýn görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacýyla 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu ve bu kanuna baðlý birçok yönetmelik çýkartýlmýþtýr. Bir alanda bir iþveren bulunabileceði gibi, birden fazla iþverende ayný çalýþma alanýný paylaþabilir. Bu durum Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði alanýnda yapýlacak çalýþmalarýn birlikte yürütülmesini gerekli kýlmaktadýr. Amaç: Bu araþtýrma birden fazla iþverenin olduðu Teknokentlerde iþ saðlýðý ve güvenliði çalýþmalarýnýn yapýlabilmesi için ihtiyaç duyulan uygun risk analizi yöntemine karar verilmesi amacýyla gerçekleþtirilmiþtir. Kapsam: Bu araþtýrma Sivas Teknoloji Geliþtirme Bölgesi Kurucu Ýþleticisi A.Þ ‘de gerçekleþtirilecek iþ saðlýðý ve güvenliði risk analizi uygulamalarýný kapsamaktadýr. Yöntem: Cumhuriyet Teknokent yönetimi, iþletmeleri, hizmet alýnan firmalar göz önüne alýnarak yapýlacak Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði uygulamalarýnda yasal mevzuat ve yönetmelikler incelenerek gerekli faaliyetler (Risk Analizleri, Acil Durum Planlarý, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kurul Toplantýlarý, Çalýþanlarýn Eðitimleri vb.) gerçekleþtirilmiþtir. Risk deðerlendirme yöntemine karar verme sürecinde iki farklý yöntem uygulanmýþtýr. Ýki farklý analiz metodunun; belirlenen tehlikelerdeki risk deðerleri karþýlaþtýrýlarak analiz metodu seçiminin proaktif yaklaþým oluþturmada iþvereni yönlendirme þekli karþýlaþtýrýlmýþtýr. Kýsýtlar: Araþtýrma, 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu ve bu kanun kapsamýnda çýkan yönetmelikler ve diðer ulusal mevzuatlarda belirtilen zorunluluklar doðrultusunda gerçekleþtirilmiþtir. Çalýþmanýn sadece Sivas Teknoloji Geliþtirme Bölgeleri Kurucu Ýþletmesi A.Þ. için gerçekleþtirilmiþ olmasý da kýsýtlýklarý arasýndadýr. Araþtýrmanýn Problemi: 6331 sayýlý Kanuna göre birden fazla farklý iþverenin bulunduðu yerlerde Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði hükümlerinin uygulanmasýnda; her biri diðerini etkilediðinden her birine ayrý ayrý ve birlikte sorumluluk yüklenmekte olup koordinasyonun yönetim tarafýndan saðlanmasý gerekliliði vurgulanmýþtýr. Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði alanýnda risk deðerlendirme çalýþmalarýnýn yapabilmesi için nasýl bir süreç yönetiminin belirleneceði iþletmelere tarafýndan belirsiz olarak kalmaktadýr. Araþtýrmanýn Sýnýrlýlýklarý: Araþtýrma, 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu ve bu kanun kapsamýnda çýkan yönetmelikler ve diðer ulusal mevzuatlarda belirtilen zorunluluklarla sýnýrlandýrýlmýþtýr. Bulgular: Çalýþma kapsamýnda iki farklý risk deðerlendirme metodu ile risk deðerlendirmesi yapýlmýþ olup, risk deðerlendirme metotlarý sonucunda 62 adet risk tespit edilmiþtir. Fine Kinney ve L matris metotlarý ile yapýlan deðerlendirmede tehlike sýnýfý ve tehlikelerin sebep olabileceði risk tanýmlamalarýnda deðiþiklik yapýlmayýp, olasýlýk ve þiddet derecelendirmeleri yönteme göre yeniden düzenlenmiþ, Fine Kinney yönteminde ek olarak tehlikeye maruz kalma sýklýðý deðerlendirmeye katýlmýþtýr. Sonuç: Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði uygulamalarýnýn ilk maddesini oluþturan risk deðerlendirme çalýþmalarýnda tanýmlanan risklerin derecelendirilmesi için istenilen yöntem kullanýlabilir. Risk deðerlendirmesinde odak nokta risklerin derecelendirilmesi deðil, tanýmlanmasýdýr. Ayný tehlike tanýmlarý için farklý risk deðerlendirme yöntemlerinden elde edilen sonuçlar birbirleri ile ayný olmayabilir. Bu çalýþma kapsamýnda sadece þiddet ve olasýlýk birimlerinden oluþan 5 x5 L Tipi matris yönteminde belirlenen risklerin % 69’u belirlenen riskin kabul edilebilir bir seviyeye düþürülene kadar iþin baþlatýlmamasý ve/veya durdurulmasýný öngörürken; þiddet ve olasýlýk baþlýklarýna ek olarak frekans faktörünü de içeren Fine Kinney metodunda bu oran % 53’tür. Bu durumun risklerin bertarafýný kolaylaþtýrdýðý tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Teknokent, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Risk Analizi, Fine Kinney, L Matris
|
