| |
GÝRÝÞ: Saðlýk sektörü, bir hizmet verme yeri, bir iþ alaný ve her iþ alanýnda olduðu gibi kendine has tehlike ve riskleri kapsamaktadýr. Tehlike tehditti altýnda hizmet veren personel ile hizmet alan kiþiler ayný risk altýndalar. Kamu da saðlanan saðlýk hizmetlerinin kalitesi, saðlýk personelinin güvenli çalýþma ortamý ile yakýndan alakalýdýr. Bu makalede, saðlýk personelinin iþ saðlýðý ve güvenliði problemlerini ele alan çalýþmalar derlenmeye çalýþýlmýþtýr. Bu çalýþmalara baktýðýmýzda, özellikle yakýn dönemde bu problemlerin ciddi bir önem arz ettiðini, saðlýk sunucularýn çeþitli meslek etkinliklerini sunmalarýnda ciddi sorunlarla karþýlaþtýklarý gösterilmekte ve saðlýk sunucularýn saðlýklý ve güvenli bir hizmet sunabilmeleri için güvenli bir iþ ortamýna sahip olmalarý gerektiðini açýk bir þekilde bizlere göstermektedir.
AMAÇ: Ýþ güvenliði, bir iþin yapýlabilmesi için çalýþanlarýn bedenen, ruhen ve sosyal olarak kendilerini güvende his edebilecekleri bir ortamýn saðlanmasý için yapýlan çalýþmalarýn bir bütünüdür (Dizdar E. 2002). Ýþ güvenliðinin temel amacý, hizmet veren ile hizmet alan ve bu hizmetlerin sunulduðu kurumun güvenliðini hedeflenmektedir. Ayrýca çalýþanlarý, iþ ortamýnýn zararlý etkilerinden korumak, konforlu bir iþyeri ortamýný hazýrlamak ve mesleki hastalýklara karþý personelin güvenliðini saðlamak için yapýlan çalýþmalarýn bir bütünü olarakta tarif edebiliriz. Ayrýca personelin moral ve motivasyonlarýnýn iyi olmasý, daha güvenli ve daha saðlýklý bir ortamda çalýþmalarý durumunda daha verimli ve daha kaliteli bir hizmetin sunulmasý olarakta görülmektedir (Sabuncuoðlu Z. 2000). Saðlýk kurumlarý; içerisinde bulundurduðu saðlýk çalýþanlarý, hastalarý, hasta yakýnlarý, öðrencileri ve diðer ek hizmetleri sunan kiþilere saðlýklý ve güvenli bir iþ ortamýnýn saðlanmasý fikri günümüzde önemli bir ivme kazanmýþtýr (Abdullah NAC, Spickett JT, Rumckev KB, Dhaliwal SS. 2009).
KAPSAM: Amerika birleþik devletlerinde ulusal iþ saðlýðý ve güvenliði kurumu (National ýnstitute for occupational safety and health= NIOSH), saðlýklý ve güvenli bir saðlýk kurumunu “iþin sürdürülmesi ile alakalý meydana gelen ve saðlýk acýsýnda sýkýntýlý fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, mekanik tehlikelerin ve bunlarla alakalý meslek hastalýklarý ve iþ kazalarýnýn meydana gelmemesi ” diye tanýmlama yapmýþtýr (Khorshid L. Demir Y. 2006; Özkan Ö. 2001). Halbuki saðlýk personelinin saðlýk kurumlarýnda, enfeksiyon, ilaç, malzemenin oluþturduðu sýkýntýlý durumlar, atýk, uygun olmayan iþ yeri ortamý, çalýþma þartlarý ve yetersiz malzeme, yoðun bir iþ hayatý, personelin dikkatsizliði v.b. sebeplerden dolayý çok fazla tehlike, kaza ve hastalýk riskleri ile karþýlaþmaktadýrlar (Bektaþ G. 2005; Bahçecik N., Öztürk H. 2009). Yapýlan bir çok araþtýrmalarda da doktor, hemþire ve diðer saðlýk çalýþanlarýnýn, çalýþma yerinin güvensizliðinden dolayý mekanik, fiziki, kimyasal, biyolojik ve stres gibi sýkýntýlarla karþý karþýya kaldýklarý tespit edilmiþtir. Bunlarýn yaný sýra AIDS, hepatit, dermatit, varis gibi damar hastalýklarý ve daha aðýr mesleki hastalýða yakalandýklarýný ortaya konulmaktadýr (Khorshid L., Demir Y. 2006; Yýlmaz M. 2004; Clarke SP, Schubert M, Korner T. Sharp- 2007).
BULGULAR: Yapýlan bir araþtýrmada ise, saðlýk hizmeti sunulan kurumlarda iþ güvenliðinden dolayý ortaya çýkan yüksek maliyetlerin %52’si hastanelerde olduðu tespit edilmiþtir (Waehrer G., L PJ, Miller TR. 2005). Bu konuda Saðlýk bakanlýðý ile Joint commision ýnternational kurumu beraber yaptýðý çalýþmalarda hastane güvenliðinin yaný sýra saðlýk çalýþanlarýnýn da korunmasýna yönelik kriterler belirlenmiþ ve bu kriterler doðrultusunda gerekli yönetmenlikler çýkarýlmýþtýr (Joint Commision International, 2010; Hasta Ve Çalýþan Güvenliðinin Saðlanmasýna Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, 06 Nisan 2011).
SONUÇ: Bu sayede saðlýk kuruluþlarýnda çalýþan personellerin hangi tehlike ve risklerle karþý karþýya kaldýklarý konusu daha detaylý bir þekilde incelenmekte ve bu doðrultuda çeþitli çözüm önerileri getirilmektedir. Böylece iþ ve iþyeri ortamýna yönelik tehlike ve risklere karþý önleyici ve koruyucu önlemlerin alýnmasý ve bu konuda daha doðru çözüm önerilerin geliþtirilmesine olanak saðlayarak iþ kazalarý ve meslek hastalýklarýnýn önüne geçmeyi hedeflenmektedir. Bu sayede saðlýk kurumlarýna daha güvenli bir iþ yeri ortamý saðlanarak, saðlýk çalýþanlarýnýn iþ gücü ve iþ günü kayýplarý azaltýlarak daha hýzlý ve güvenli bir hizmet vermeleri saðlanabilir.
Anahtar Kelimeler: 6331 Sayýlý Yasa, ÝSG, Ýþ Saðlýðý, Ýþ Güvenliði, Saðlýk Çalýþanlarý
|
