Radyasyon riski taþýyan branþlarda kullanýlan kontrol listelerinin daha ziyade klinik amaçlar ve hasta güvenliðinin saðlanmasý için oluþturulduðu söylenebilir. Bu doðal bir sonuçtur, çünkü saðlýkta kalite uygulamalarýnda ana eksen “hasta odaklý yaklaþým”dýr. Ýþ saðlýðý ve güvenliði uygulamalarýnýn temel odaðý ise “çalýþanlar baþta olmak üzere iþyeri ortamýnda bulunan herkes ve iþyerinin etkileyebileceði herkestir”. 6331 Sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu yeni yaptýrýmlarý ile hasta ve çalýþan saðlýðýnýn farklý ve bütüncül biçimde denetlenmesini gündeme getirmiþtir. Mevzuatlar, her saðlýk kuruluþu ve saðlýk branþýný temel bazý kriterler dahilinde eþdeðer kabul ederek yaptýrýmlar belirlemektedir. Radyoterapi/nükleer týp üniteleri için mevzuatta vurgulanan yönler ayný olsa bile, her birim iþleyiþ sýrasýnda kontrol edilmesi gereken çok farklý dinamikler barýndýrýr. Bu çalýþma, radyoterapi/nükleer týp ünitelerinde saha dinamiklerini hesaba katan bir gözle denetim yapmak amacýyla kontrol listesi oluþturmak üzere tasarlanan gözlemsel-kalitatif bir tez çalýþmasýnýn saha deneyimlerini özetleyen kýsmýdýr. Çalýþmada, özel ve kamu hastanelerinin radyoterapi/nükleer týp bölümlerine dýþ hizmet veren özel bir firmanýn 6 ildeki 3 radyoterapi ve 5 nükleer týp bölümünde 2016 yýlýnda saha gezileri gerçekleþtirilmiþtir. Sahada yerinde denetim, fotoðraflama, kayýtlarýn incelenmesi, çalýþanlar/yöneticiler ile yarý-yapýlandýrýlmýþ görüþmeler yoluyla kontrol listesinin yüzey geçerliliði konusunda fikir edinilmiþ ve yönetmeliklerde atlanmýþ olabilecek yönlere iliþkin yeni sorular üretilmiþtir. Bu geziler sýrasýnda sahada durum saptamasý, belgeleme, çözüm önerisi üretilmesi ve düzeltici materyal geliþtirilmesi süreçleri beraber yürütülmüþtür. Bu süreçte iþ güvenliði uzmanlarý ve saðlýk yöneticileri tarafýndan kontrol edilmesi gerektiði tespit edilen ek yönler þöyle sýralanabilir: engelli rampalarý, yüksekten düþmeye yol açabilecek yerler, týbbi cihazlarýn devrilme tehlikesi, elektrik kablolarý, iþyeri dolaplarýnýn devrilme tehlikesi, soyunma odalarýnýn kapýlarýnýn içeriden kilitlenmesi durumunda dýþarýdan açma mekanizmasýnýn varlýðý, erime alaþýmýnýn katý halden sývý hale geçiþini saðlayan elektrikli ýsýtýcý kazan kullanýmý sýrasýnda çalýþanlarýn özel kiþisel koruyucu donaným kullanmasý. Bu yönler kontrol listesine eklenmiþ ve risk deðerlendirme tablolarýna ve puanlarýna yansýtýlmýþtýr. Her tehlikeli iþyeri için benzer çalýþmalar ile alana özgü risk analizleri ve denetim kontrol listeleri hazýrlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Radyoterapi, Nükleer Týp, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Kontrol Listesi, Kalite
|
