METAL VE PLASTÝK KARIÞIMINDAN OLUÞAN KABLOLARIN GERÝ DÖNÜÞÜM PROSESLERÝNDE YAÞANAN TEHLÝKELERÝN AZALTILMASI ÜZERÝNE ÖNERÝLER
Kablo ( Kompozit yapýlý elektrik akýmý taþýyýcýsý), yaþamýn neredeyse her alanýnda kendine yer bulmaktadýr. Üretimi, temel anlamda enerji kablolarý ve haberleþme kablolarý olarak iki çatýda açýklamak mümkün. 1929 yýlýnda kapitülasyonlarýn tamamen kaldýrýlmasý ile ikinci beþ yýllýk kalkýnma planýný uygulama fýrsatý doðdu. Bu dönemde ülkemizin askeri ihtiyaçlarý temin etmek üzere Ýstanbul Kauçuk ve Kablo Fabrikasý kuruldu. Daha sonraki dönemde özellikle Etibank ve Ýller Bankasý'nýn yardýmýyla gerçekleþtirilen köy ve kasabalara elektrik götürme projeleri firmalarý yüreklendirdi. Türkiye’de 1980’li yýllarda geri dönüþüm için yapýlan yatýrýmlar, artan enerji maliyetleri nedeniyle ciddiye alýnmýþtýr. Türkiye’de metali ilk geri dönüþtüren sektör olan hurdacýlar, sanayileþmeyle birlikte bugün birer metal geri dönüþümcüsü olarak faaliyet gösteriyor. Ekonomik Ýþbirliði ve Kalkýnma Teþkilatý’nýn (OECD) 2015 verilerine göre Türkiye çöplerin sadece yüzde 1’ini geri dönüþüme yolluyor. Geri kalaný ise katý atýk sahasýna gönderiliyor. Bu tür malzemelerin çevreye genel olarak “olumsuz” olarak kabul edilen etkilerini kontrol altýnda tutulabilmesi ve yeniden ekonomiye kazandýrýlabilmesi amacýyla, yasa koyucu tarafýndan üreticilere bazý yasal zorunluklar (1991 Katý Atýk Kontrolü Çerçeve Yönetmeliði getirilmiþtir. Ayrýca 9/8/1983 tarihli 2872 sayýlý çevre kanunun bazý maddelerinde 9/11/2018 tarihli 7153 sayýlý kanunla deðiþtirilmiþtir. Bu çalýþmada, “Atýk Kablolarýn Geri Dönüþüm” iþi yapan iþyerlerinde kullanýlmakta olan “Plastik ve Bakýrýn Ayrýþtýran Makinelerinde” makinenin kullanýmý ve bakýmýndan kaynaklý tehlikeler araþtýrýlmýþ bazý çözüm önerilerinde bulunulmuþtur. Risk deðerlendirmeleri; PHA, ve HRNS risk analizi metotlarýyla birbiriyle karþýlaþtýrmalý olarak yapýlmýþtýr. Tespit edilen riskler; “Tasarým ve Güvenlikte Ýlgili Makine Emniyeti Yönetmeliði” 2006/42/ AT ve kullanýmla ilgili “Ýþ Ekipmanlarýnýn Kullanýmýnda Saðlýk ve Güvenlik Þartlarý yönetmeliði”, 2006 /42 /EC Direktifi (2009 Aralýk ), Emniyet Standardý TS EN ISO 12100:2010, Elektriksel tedbirlerle ilgili TS EN 13849, kapsamýnda analiz edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüþüm, Metal, Plastik, Bakýr, Risk Analizi
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüþüm, Metal, Plastik, Bakýr, Risk Analizi
|
