Türkiye, Dünyanýn önde gelen zeytin ve zeytinyaðý üreticilerindendir. Türkiye’de, zeytinyaðý üretiminde klasik ve modern sistemler kullanýlmaktadýr. Dünyada, son yýllarda zeytinyaðý üretiminde nitelik ve niceliðin artýrýlmasý, iþçiye baðýmlýlýðýn azaltýlmasý, zamanýn verimli kullanýmý gibi gereksinimler nedeniyle, klasik sistemler yerini geliþen teknolojik yenilikler içeren modern (kontinü) sistemlere býrakmaktadýr. Kontinü sistemler, iþ gücü, zaman ve üretim miktarýnda klasik sistemlere üstünlükler saðlamasýna karþýn bazý olumsuz koþullara da neden olabilmektedir. Çalýþanýn saðlýðýný ve iþ verimini etkileyen olumsuz koþullarý oluþturan tehlikelerden birisi gürültüdür. Amaç: kontinü zeytinyaðý fabrikalarýnda gürültü düzeylerinin belirlenmesi, çalýþan saðlýðý üzerine etkilerinin deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. Kapsam: Çalýþma, Marmara ve Ege Bölgelerinde faaliyet gösteren 4 farklý kontinü zeytinyaðý fabrikalarýnda yürütülmüþtür. Yöntem: ses düzeyi ölçümleri, zeytinyaðýnýn eldesinde kullanýlan yükleme, temizleme, kýrma-yoðurma, sýkýþtýrma ve filtreleme ünitelerinde, çalýþanlarýn kulak seviyelerinde gerçekleþtirilmiþtir. Ölçümlerde, IEC 61672-1:2002‘ye uygun Tip-2 sýnýfýnda ses düzeyi ölçer kullanýlmýþtýr (TESTO 816-1). TS EN ISO 9612 standardý dikkate alýnarak, 3 tekerrürlü olarak 5’er dakikalýk sürelerde yapýlan ölçümlerde elde edilen veriler, standartta belirtilen eþitlikler kullanýlarak A aðýrlýklý eþdeðer ses basýnç düzeyleri belirlenmiþ ve sonuçlar ilgili yönetmeliklere göre deðerlendirilmiþtir. Bulgular: Çalýþmada, fabrikanýn dýþýnda bulunan yükleme ünitelerinde eþdeðer ses basýnç düzeylerinin 81-88 dB(A) arasýnda deðiþtiði, diðer kapalý alanda bulunan tüm ünitelerde bu deðerlerin 85-105 dB(A) arasýnda olduðu belirlenmiþtir. Üniteler arasýnda en yüksek eþdeðer ses basýnç düzeyinin dekantör ünitesinde (105 dBA) olduðu saptanmýþtýr. Sonuç: Belirlenen eþdeðer ses basýnç düzeyleri dikkate alýndýðýnda, kontinü zeytinyaðý tesislerinde, kapalý alanda bulunan ünitelerde, çalýþanlarýn geçici ve kalýcý iþitme kayýplarýna maruz kalmamalarý için, 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu gereði çalýþanlarýn kiþisel koruyu donaným kullanýlmasý gerektiði belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Ses Basýnç Düzeyi, Zeytinyaðý, Kontinü Üretim Tesisi
|
