Amaç: Dünya Saðlýk Örgütü (WHO) tarafýndan bireylerin toplumsal, ekonomik ve ruhsal anlamda üretken olmalarýnýn yaný sýra saðlýklý ve daha iyi bir yaþam kalitesine sahip olmalarý gerektiði ifade edilmektedir. Bu kapsamda iþçilerin saðlýk davranýþlarý ve yaþam kalitelerinin incelenmesi ve eksik olduklarý konularda desteklenmesi hem iþ saðlýðý hem de toplum saðlýðý açýsýndan önemlidir. Bu çalýþmada, bir iþyerinde çalýþan iþçilerin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý ile yaþam kalitesinin deðerlendirilmesi ve bazý sosyo-demografik özelliklerle iliþkisinin saptanmasý amaçlanmýþtýr.
Gereç yöntem: Araþtýrmanýn evrenini büyük marketler zincirine ait ana depodaki tüm çalýþanlar oluþturmuþtur (n=181). Araþtýrmada evrenin %83,4’üne ulaþýlmýþtýr. Veriler iþçilerin sosyo-demografik özelliklerini içeren anket, Saðlýklý Yaþam Biçimi Davranýþlarý (SYBD) ölçeði ve Kýsa Form-36 Yaþam Kalitesi Ölçeði (SF-36) kullanýlarak toplanmýþtýr. Ýstatistiksel analizlerde Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi ve Spearman korelasyon testi kullanýlmýþtýr. Tüm istatistik analizlerde p<0,05 ise sonuçlar istatistiksel yönden anlamlý kabul edilmiþtir.
BULGULAR: Ýþçilerin yaþ ortalamasý 31,4±6,9 yýl (min:22- maks:48) idi ve % 86,8’i erkekti. Ýþçilerin % 51,0’i evliydi ve %70,2’si ambar/depo çalýþanýydý. Ýþçilerin SYBD ölçeðinden ortalama 132,48 ± 23,65 puan aldýklarý belirlendi. SYDB puanlarýnýn Ýleri yaþ grubunda anlamlý düzeyde yüksek olduðu saptandý ( p<0,05). Ancak diðer sosyo-demografik özelikler açýsýndan fark yoktu(p>0,05). Yaþam kalitesi SF-36 ölçeðinden ise en fazla puanýn 80,62 ± 30,84 puan ile fiziksel rol güçlüðü(FRG), en az puanýn ise 47,70 ± 13,85 puan ile mental saðlýk(MS) alt ölçeklerinde olduðu tespit edildi. Ýþçilerin SYBD ölçek puanlarý ile SF 36’nýn sadece dört alt ölçeði ( FF, FRG, SÝ ve ERG) ile arasýnda olumlu yönde, düþük derecede ve anlamlý bir korelasyon saptandý (p<0.05)
Sonuç: iþçilerin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý orta düzeyde olmakla birlikte saðlýkla ilgili yaþam kaliteleri Türk toplum standartlarýnýn altýnda bulunmuþtur. Saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarýna ve yaþam kalitesine sosyo demografik bazý özelliklerin kýsmen etkisi vardýr ve saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý iþçilerin yaþam kalitesini olumlu yönde arttýrmaktadýr. Ýþçilere yönelik yapýlacak saðlýk eðitimleri ile onlara doðru saðlýk davranýþlarý kazandýrýlmasý, hem bireysel hem de toplumsal saðlýk düzeyini arttýracak ve sonuçta toplumun önemli bir kesimini oluþturan iþçilerin yaþam kalitesinin yükseltilmesi mümkün olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Çalýþan, Ýþçi, Saðlýklý Yaþam Biçimi, Yaþam Kalitesi
|
