Ülkemizde kullanýlan risk analizi yöntemlerinin kantitatif verilere genellikle dayanmadýðýndan, uzman görüþlerine göre analiz sonuçlarýnýn çeþitlilik göstermesinden, tersane gibi çok tehlikeli bir sektörde risk analizi sonucunda alýnan önlemlerin belirlenmesinde gerçek ve ideal çözüme yakýnlýðýn kesinliðinden emin olmak gerektiði düþüncesinden hareketle araþtýrma modeli oluþturulmuþtur. Çok tehlikeli sýnýfta yer alan ve inþaat, boya, metal, ahþap vb. birçok iþ kolunu bir arada bulunduran tersane sektörü uygulama alaný olarak belirlenmiþtir. Sonlu sayýda kriterin ve alternatiflerin bulunduðu bu gibi durumlar için uygulanan çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri, karar vericilere optimuma en yakýn sonuçlara ulaþýlmasý maksadýyla çeþitli metotlar tanýmlamaktadýr. Bu nedenle ÇKKV yöntemlerinden AHP’nin risk deðerlendirme sürecine entegre edilmesi amaçlanmýþtýr. 5 tersaneye ait iþ kazalarý verileri alýnmýþtýr. Elde edilen 202 iþ kazasý; kök nedenlerine göre Ana Kriter ve Alt Kriter ve Baðýmlý Alt Kriterlerine ayrýlarak her bir tersanenin AHP Hiyerarþisine göre aðýrlýklandýrmasý çýkartýlmýþtýr. Tersanelerin her biri için hesaplanan AHP aðýrlýklarý yeni bir risk hesaplama formülüne entegre edilmiþ. Çýkan sonuçlar birbiri ile ve tersanelerin mevcutta kullanýlan 5x5 L tipi matrisiyle hazýrlanan risk analizleri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Söz konusu veriler ýþýðýnda; 5x5 L tipi matrisiyle hazýrlanan risk analizlerinde elde edilen risk skorlarýnda “olasýlýk” ve “þiddet” faktörünün uzmanýn yorumlamasýna býrakýldýðý ancak AHP aðýrlýklandýrmasý ile elde edilen risk skorunun gerçeðe daha yakýn olduðu, risk skorlarýnýn deðiþtiði ve her bir tersanenin yapýlsal farklýlýklarýnýn (alýnan önlemler, istihdam sayýdý vb.) yeni metod ile daha reel ele alýndýðý ortaya koyulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Risk Deðerlendirme, Analitik Hiyerarþi Prosesi, Çok Kriterli Karar Verme, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Tersane Risk Analizi
|
