Giriþ: Ýþ saðlýðý ve güvenliðinde iþveren ve çalýþanlarýn tehlikelerden korunmasý için risk analizi ve deðerlendirilmesi yapýlmalýdýr. Bu açýdan iþ saðlýðý ve güvenliði yönetim sistemlerinin temel dayanaðýný risk deðerlendirmesi oluþturmaktadýr. Risk deðerlendirmesi kapsamlý bir tanýmlama süreci risk analizi ve risk tespitlerinden oluþur. Bu sürecin uygulama biçimi risk deðerlendirmesi yapýlýrken kullanýlan yöntem ve tekniklere dayalýdýr.
Ýþ saðlýðý ve deðerlendirmesinde yaygýn olarak kullanýlan sistematik yöntemlerden biri de Matris (L Tipi Matris) yöntemidir. Bir riskin gerçekleþme ihtimali ile gerçekleþmesi sonucunda ortaya çýkaracaðý þiddet derecesi gibi iki faktör deðerlendirilerek bir risk ölçüm deðeri elde edilir. Matris matematikte genel bir açýklamayla toplanabilir veya çarpýlabilir soyut miktarlar tablosu olarak tanýmlanýr. Matematiksel iþlemlerde kullanýlan çok farklý matris tablolarý vardýr ancak risk analizi yöntemi olarak L Tipi Matris tablolarý kullanýlmaktadýr.
Amaç: Ýþ saðlýðý ve güvenliðinde risk yönetiminin amacý insanlarýn yaralanmasý, saðlýðýnýn bozulmasý, bunlarýn birlikte gerçekleþmesine sebep olabilecek olaylar ve durumlar karþýsýnda en geçerli ve en doðru bilgilerin toplanarak tedbir alýnmasý amacýyla güvenlik aðý kurmaktýr. Bu güvenlik aðý sayesinde bir olayýn ve durumun meydana gelme olasýlýðý ile meydana geldiði taktirde oluþturacaðý sonuçlarýn þiddetinin tespit edilmesi amaçlanmaktadýr. Risk yönetimiyle insanlarýn hayatý ve çevre güvenliðiyle ilgili risklerin deðerlendirmesi ve kontrol edilmesine yönelik politikalarýn geliþtirilip uygulanmasý hedeflenmektedir.
Bu çalýþmada Matris L Tipi deðerlendirme metodu seçilerek metal sektöründe faaliyet gösteren bir firmada; çalýþma þartlarýnýn düzenlemek, iþ yerinde risk etmenlerini saptamak, saptanan risk etmenlerinin çalýþanlarýn saðlýðýna yapacaðý etkileri deðerlendirmek risk deðerlendirmesi sonucunda daha güvenli ve saðlýklý bir çalýþma ortamý oluþturulmasý için öneriler geliþtirmek, firmanýn verimini artýrmak, devletin ve firmanýn iþ kazasý sebebiyle yaþayabileceði maddi kaybý önlemek ve firmada çalýþanlarýn memnuniyetinin arttýrýlmasýný saðlamak amacýyla yüksek riskli süreçlerde risk deðerlendirmesi yapýlmýþtýr. Söz konusu riskleri azaltmak için faaliyetler belirlenmeye çalýþýlmýþtýr.
Kapsam: Metal ve plastik fabrikasýnda yapýlan L Tipi Matris risk analizi sonucuna göre gerekli tedbirlerin ve güvenlik önlemlerinin alýnmasý için tespit ve tavsiyeleri kapsamaktadýr.
Yöntem: Kiþilere zarar veren olaylarýn yaný sýra iþ yerindeki makinalara tesisata ve tertibata zarar veren olaylara iþ kazasý denilmektedir. Ýþ kazasý bütün iþyerlerinde karþýlaþýlmasý muhtemel olaylar içerisindedir. Ýþ yerlerinin çalýþanlarýna güvenli huzurlu bir ortam saðlayabilmesinin tek yolu iþ yerlerinde risk unsurlarýnýn kaldýrýlmasýndan geçer .Bunu saðlamanýn yolu risk analizlerinin yapýlmasý, yaptýrýlmasýdýr. Risk analizi neticesinde tehlikelerin her biri dikkate alýnýr bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sýklýkla doðabileceði bu risklerden kimlerin nelerin ne þekilde zarar göreceði belirlenir. Bu belirleme yapýlýrken sistemde mevcut olan kontrol tedbirlerine dikkat edilir. Toplanan bilgi ve veriler çerçevesinde analiz raporu oluþturulur. Analiz sonucuna göre riskler derecelerine göre en yüksek risk derecesinden baþlamak üzere kontrol tedbirlerinin alýnmasý için sýralanýr ve yazýlýr. Ýþ yeri ve çalýþma ortamý yasal mevzuata uygun hale getirilir, çalýþanlara güvenli bir çalýþma ortamý saðlanýr. Çalýþma kapsamýnda bir metal ve plastik üretim fabrikasýnda iþ saðlýðý ve güvenliði risk analizi alanýnda seçilmiþ risk analizinde Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýna ait ölçekler ve ortaya çýkabilecek riskin derecelendirilmesi amacýyla Matris L Tipi kullanýlmýþtýr.
Yapýlan risk analizi Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Genel Müdürlüðüne baðlý çalýþan Sicil Numarasý 82447 olan C sýnýfý Ýþ Güvenliði Uzmaný Emel ADIYAMAN tarafýndan yapýlmýþtýr. Firmanýn hususi bilgileri etik kurallara uygun olmadýðý için paylaþýlmamýþtýr.
Araþtýrmanýn Problemi: Ýþletmede iþyerinin kapatýlmasýný ve iþin durdurulmasýný gerektirecek tedbirler ve güvenlik önlemleri alýnmamýþ ve eksiklikler giderilememiþtir
Araþtýrmanýn Kýsýtlarý: Araþtýrma yüksek maliyet ve zaman gerektirdiðinden analiz yapýlan iþletmede düzenleyici faaliyetler ve alýnabilecek önlemler ilgili birimlerle sýnýrlandýrýlmýþtýr.
Bulgular: Ýþ saðlýðý ve güvenliði risk deðerlendirmesi amacýyla yapýlan bu çalýþmada karar matrislerinden L Tipi Matris metal ve plastik üretimi yapan fabrikaya uygulanmýþtýr. Araþtýrmalar sonucunda, kiþisel koruyucu donanýmlarýn eksik olduðu, elektrik tesisatýndaki sorunlarýn giderilmesi, kullanýlan aletlerin koruyucusuz çalýþtýrýlmamasý gerektiði tespit edilmiþtir. Ayrýca çalýþanlar arasýnda güvenlik kültürünün oluþturulmasý, çalýþanlarýn iþ kazalarý konusunda bilgilendirilmeleri gerektiði, vurgulanmýþtýr. Sonuç: Sonuç olarak tespit edilen eksiklikler giderildiði, belirlenen önlemler alýndýðý takdirde iþ kazasý riski azalacaktýr. Ýþçilerin güvenli bir ortamda yüksek moral ve motivasyon ile çalýþmalarý saðlanacak netice olarak þirket daha verimli üretim yapar hale gelecektir. Aksi halde iþletmede risk analizinde belirlenen tedbirler alýnmadýðý takdirde çalýþanlarýn karþýlaþabilecekleri kazalar ve diðer tehlikeler sebebiyle iþ durdurma, kapatma ve ruhsatlarýna el koyma gibi durumlara düþülebilecektir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ Güvenliði , Ýþ Saðlýðý , Risk Deðerlendirme
|
