Çalýþma yaþamýnda iþ kazalarý, Dünya’da olduðu kadar Türkiye içinde çözülmesi gereken en önemli sorunlardan biridir. Ýþ kazalarýnýn nedenleri hakkýnda yapýlan birçok araþtýrma, %80-90 oranýnda çalýþanlarýn bireysel hatalarýndan kaynaklanan ve “güvensiz davranýþlar” olarak adlandýrýlan durumlar olduðu belirtmektedir. Bahsi geçen bireysel hatalarýn düzeltilmesi ve dolayýsýyla iþ kazalarýnýn azaltýlmasý için çalýþanlarýn eðitimi üzerinde durulmasý gereken önemli bir konudur. Ýþ güvenliði eðitimlerinin temel amacý, çalýþanlarda iþ saðlýðý ve güvenliðine yönelik davranýþ deðiþikliði saðlamaktýr. Eðitimlerde aktarýlan bilgilerin öneminin kavranmasý ve davranýþa dönüþmesi eðitimin kalýcýlýða ulaþtýðýnýn göstergesidir.
Bu çalýþmada, iþ güvenliði eðitimlerinin veriminin arttýrýlmasý amacýyla ayný sayýda ve benzer nitelikte 50’þer kiþiden oluþan 3 çalýþma grubuna farklý yapýdaki eðitimler uygulanmýþtýr. Ýlk gruba ofis ortamýnda iþe özel eðitim, ikinci gruba çalýþma ortamýnda iþe özel iþbaþý eðitimi, son gruba hem ofis ortamýnda iþe özel eðitim hem de çalýþma ortamýnda iþe özel iþbaþý eðitimi olarak organize edilen karma eðitim verilmiþtir. Eðitimler sonrasýnda personellere çoktan seçmeli sýnav yerine içeriðinde iþe özgü tehlikeleri barýndýran infografik çizim anketler uygulanarak personellerin tehlike algýlarýnýn farklý yapýdaki eðitimlere göre deðiþimi tespit edilmiþtir. Araþtýrmada elde edilen anket veriler Sosyal Bilimler için Ýstatistik Programý (SPSS) 22.0 ile analiz edilmiþtir.
Analiz sonucunda, seçili gruplara verilen iþe özel eðitim ve iþe özel toolbox eðitimlerinin tehlike algýsý deðiþiminde tek baþýna etkili olmadýðý, karma eðitimin çalýþanlarýn tehlike algýsý deðiþiminde daha etkili olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. Ýnfografik çizim anketi ile yapýlan sýnavýn çoktan seçmeli sýnav yaklaþýmýna göre daha tarafsýz sonuçlara ulaþtýrdýðý gözlenmiþtir. Böylece, görsel materyaller üzerinden olasý tehlikelerin tespiti yaklaþýmý ile iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerinin uygulanmasýnda ve deðerlendirilmesinde farkýndalýk oluþturmasý beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri, iþ kazalarý, tehlike algýsý
|
