Ülkemizde iþ güvenliði uzmanlarýnýn temel amacý çalýþma alanlarýnda meydana gelebilecek olasý kaza risklerini önlemek ve bu risklere yönelik gerekli tedbirleri almaktýr. Ancak çalýþma hayatýnda iþ kazalarý, meydana geldikten sonra bazý durumlarda kazaya maruz kalan birey ya da yakýnlarý tarafýndan; bazý durumlarda ise iþveren tarafýndan yargýya taþýnmaktadýr. Bunun dýþýnda kazaya maruz kalan taraf ya da iþverenlerin talebi olmaksýzýn kazanýn ciddiyetine göre adli makamlarca kamu adýna da re’sen soruþturma açýlmakta ve konu yargýya taþýnmaktadýr. Bu kapsamda iþ kazalarýný önleme aþamasýnda görev alan iþ güvenliði uzmanlarý, yargýya taþýnmýþ iþ kazalarý dosyalarýnda hakimin özel ve teknik bilgisine baþvurduðu uzman bilirkiþiler olarak görev yapmaktadýr. Bu çerçevede ülkemizde iþ kazalarý ile ilgili Bölge Adliye Mahkemeleri’ne baðlý olarak görev yapan iþ güvenliði uzmaný bilirkiþiler arasýnda yapýlan bu araþtýrma tarama modeli ile yapýlan betimleyici bir çalýþma olup; araþtýrma örneklemini oluþturan 65 iþ güvenliði uzmaný bilirkiþinin yaklaþýk olarak yarýsýnýn (%47,7) bir yýllýk süre zarfýnda (2018 yýlýnda) 20 ve üzeri sayýda bilirkiþilik dosyasýnda görev aldýðý, yine büyük çoðunluðunun (%81,5) düzenledikleri bilirkiþi raporu ile mahkemelerin ayný yönde karar verdiði, araþtýrma kapsamýndaki bilirkiþilerin uygulamalarý sýrasýnda %63,1’inin mahkeme boyutunda (bilirkiþilik ücretinin düþük takdir edilmesi), %18,4’ünün taraflar boyutunda (taraflarýn bilirkiþiye yalan söylemesi/manipüle etmesi), %53,8’inin bilirkiþi komisyonu boyutunda (alanýnda uzman olmayan kiþilerin görevlendirilmesi) sorunlar yaþadýðý belirlenmiþtir. Ayrýca araþtýrmaya katýlan iþ güvenliði uzmaný bilirkiþilerinin %55,3’ü 2018 yýlý baþý itibariyle uygulamaya konulan yeni bilirkiþilik düzenlemesi ile bilirkiþilik müessesesinin standartlaþacaðý ve uygulamalarýn daha sistematik bir hale geleceðini belirtmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ güvenliði, Ýþ Kazalarý, Bilirkiþilik, Bilirkiþilik Müessesesi
|
