Ýþ kazalarýnýn gerçekleþmeden önce önlenmesi, proaktif iþ saðlýðý ve güvenliði yaklaþýmýnýn temelidir. Ramak kala olaylar, iþ kazalarýnýn önceden tahmin edilmesini saðlayacak proaktif yöntemlerin en önemlisidir. Daha önce yapýlmýþ olan kaza piramidi çalýþmalarý, ramak kala (near miss) bildirimlerinin önemini vurgulamaktadýr.
Bu çalýþmada, ramak kala olayýn önemi üzerine Çanakkale ili kapsamýnda inþaat þantiyelerinde görevli personeller tarafýndan cevaplandýrýlmak üzere bir anket çalýþmasý düzenlenmiþtir. Düzenlenen anket, katýlýmcýlarýn demografik özelliklerini ve ramak kala olay konusunda bilgilerini ölçen sorulardan oluþmaktadýr. 125 çalýþan tarafýndan cevaplanan anket verileri Sosyal Bilimler için Ýstatistik Programý (SPSS) 22.0 ile analiz edilmiþtir.
Anket sorularýnýn güvenirlik analizi α=0.717 gibi güvenilirlik deðer bulunmuþtur. Araþtýrmaya katýlan çalýþanlarýn 118’i (%94,4) erkek, bunlarýn 87’si (%69,6) bekârdýr. Katýlýmcýlarýn 98’i (%78,4) lise ve üzeri düzeyde eðitim almýþtýr. Katýlýmcýlarýn 8’i (%6,4) 50 yaþ üzerindedir. Katýlýmcýlarýn 50’si (%40,0) 3 yýldan az, 58’i (%46,4) 3-5 yýl arasý ve 17’si (%13,6) 5 yýldan fazla inþaat sektöründe mesleki tecrübeye sahiptir.
Yapýlan analiz sonuçlarýna göre ramak kala bildirim sisteminin varlýðý, gerekliliði ve ramak kala bildirimleri iþ kazalarý arasýnda baðlantý varlýðý sorularýna katýlýmcýlarýn %50’den fazlasý bilgim yok olarak cevapladýklarý belirlenmiþtir. Ayrýca; yaþ, medeni durum ve cinsiyet deðiþkenleri ile ramak kala olay bilgi düzeyi arasýnda anlamlý bir iliþki olduðu tespit edilmiþtir (p<0.5). Çalýþma sonucunda elde edilen verilerin, çalýþanlarýn ramak kala olay bilgisi ve farkýndalýðýnýn arttýrýlmasýný saðlayacak çalýþmalarýn planlanmasý ve böylece daha güvenli iþ yerlerinin oluþturulmasýna katký saðlayacaðý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ kazalarý, kaza piramidi, proaktif yaklaþým, ramak kala
|