Hayvan bakýmý, doðum, besleme, hadým, aþý, güdüm, kesim gibi özen gerektiren birçok iþlemi gerektiren hayvansal üretim tehlikeli bir faaliyettir. Hayvanlarla çalýþmak, her birinin yarattýðý benzersiz risklere dikkat etmeyi gerektirir. Aksi takdirde hayvanlardan kaynaklanan mesleki tehlikelerin sonuçlarý çalýþanlar ve aileleri için ölümcül olabilir. Çok az sayýda çalýþan çiftlik hayvanlarýný bir tehlike kaynaðý olarak görmektedir. Ancak, hayvan kazalarý nedeniyle her yýl çok sayýda ciddi yaralanma ve ölüm meydana gelmektedir. Hayvanlarý besleme, farklý yerlere taþýma, hayvanlarý kamyonlara / römorklara yükleme, suni tohumlama, biçme, týmar etme, toynak bakýmý, sökme ve temizleme, hayvanlarýn toplanmasý, otlatýlmasý, temel hayvan bakýmý gibi çeþitli faaliyetler çalýþma güvenliði açýsýndan risk taþýmaktadýr. Hayvancýlýk faaliyetleriyle ilgili kazalarýn çok önemli bir bölümü beslenen hayvanlarla kurulan fiziksel temastan kaynaklanmaktadýr. Hayvanlarýn çifte atmasý, ýsýrmasý, hýrçýnlaþarak saldýrmasý, hayvan üzerinden düþme, otlatma esnasýnda düþme/kayma bu sektörde sýklýkla karþýlaþýlan kaza nedenleridir. Türkiye’de hayvancýlýk faaliyetleri esnasýnda meydana gelen kazalar hemen hemen hiç ele alýnmamýþtýr. Bu çalýþmada seçilmiþ bir il örneðinde (Samsun) 2010-2015 yýllarý arasýnda meydana gelen hayvansal üretim faaliyetleri esnasýndaki 103 kaza olay raporlarýna dayanýlarak incelenmiþtir. Bu kazalardan 19’u ölüm veya hayati tehlike doðuran aðýr yaralanma ile sonuçlanmýþtýr. Seçilen örnekleme göre kazalar daha çok hayvanlarý saðarken, baðlarken, bir yerden bir yere götürürken, beslerken veya otlatýrken olmaktadýr. Tekme atma, boynuz darbesi, düþme, ipe dolanýp sürüklenme yaygýn kaza türleridir. Hayvansal üretimde karþýlaþýlan kazalarý önlemek için hayvan davranýþlarý iyi öðrenilmeli, hayvanlar zorlanmamalý, aç, susuz býrakýlmamalý, hayvan barýnaklarýnýn fiziki þartlarý uygun hale getirilmeli, hayvan güdümü sýrasýnda arazi ve hava þartlarý kaynaklý risklere karþý tedbir alýnmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Ýþ Güvenliði, Kaza, Hayvansal Üretim, Risk
|
