Giriþ: Son yýllarda meydana gelen kazalarda iþ güvenliðine çok daha önem verilmesi gerektiði düþüncesi kesinlik kazanmýþtýr. Bilindiði üzere çalýþanlara en yüksek saðlýklý ortam sunmak, çalýþma koþullarýnýn olumsuz etkilerinden onlarý korumak, iþ ve iþçi arasýnda mümkün olan en iyi uyumu saðlamak, iþ yerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldýrmak ya da zararlarý en aza indirebilmek, oluþabilecek maddi ve manevi zararlarý ortadan kaldýrmak, çalýþma verimini artýrmak iþ güvenliðinin baþlýca amaçlarýdýr. Bu konuda çýkarýlan kanunlar da hükümetlerin bu konuya daha fazla eðildiðini göstermektedir. Özellikle inþaat sektöründe meydana gelen ölümcül kazalarýn önlenmesi için çok sýk önlemler almak gerekmektedir. Geoteknik sektöründe de bu tür kazalara karþý alýnan önlemler yetersiz kalmaktadýr. Kanun maddelerinde de bu konuda alýnmasý gereken önlemlerle ilgili detaylý bilgi verilmemektedir. Geoteknik çalýþmalar genellikle inþaat sahalarýnda yapýldýðýndan dolayý ayný risk faktörlerini içermektedir. Geoteknik çalýþmalar ülkemizde 1999 depremler kuþaðýndan sonra önem kazanmaya baþlamýþtýr. Son yýllarda geoteknik iþlerde çalýþan kiþilerin (iþçi, operatör, mühendis.vb) iþ güvenliðini önemsemedikleri genel gözlemler doðrultusunda kendini belli etmektedir. Fore kazýklar ise, temel yükünü taþýyýcý zemin/kaya tabakalarýna iletmek, tabakalarýn yataydaki hareketini engellemek, yer altýnda geçirimsiz yüzey oluþturmak, kompleks zemin sorunlarýný çözmek gibi birçok alanda birçok projede kullanýlmaktadýr. Fore kazýklar zemin içerisinde dairesel kesitli bir delgi yapýlmasý ve bu delgi içerisine kazýk donatýsý ve beton yerleþtirilmesi þeklinde inþa edilmektedir. Bu çalýþmalarda Türkiye ‘de geoteknik alanýnda özellikle fore kazýk çalýþmalarýnda oluþan kazalar ve alýnmasý gereken iþ güvenliði önlemleri hakkýnda detaylý bir araþtýrma yapýlmýþtýr. Amaç: Bu araþtýrma da fore kazýk çalýþmalarýnda var olan tehlikeler hakkýnda detaylý bir bilgi vermek hedeflenmiþtir. Kapsam: Yapýlan bu araþtýrma ülkemizdeki yapýlan fore kazýk uygulamalarýnda çalýþan iþçiler, fore kazýk imalatý yapan zemin firmalarý ve bunlarýn sahipleri, bu zemin firmalarýna iþ veren kurumlar, bu firmalarý kontrol eden müþavir firmalar ve kontrol mühendisleri/sürveyanlar, çalýþtýðý sahada fore kazýk imalatý gerçekleþen iþ güvenliði uzmanlarýný, en çok ve kýsacasý fore kazýk sahasýnda, bulunan, çalýþan, çalýþtýran tüm personeli ilgilendirmektedir. Yöntem: Araþtýrmada öncelikle fore kazýk imalatlarýnýn yapým yöntemleri, imalat tipleri araþtýrýlmýþ ve çalýþma sahalarý gezilip var olan tüm tehlikeler saptanmýþ ve uygulanabilecek önlemler hakkýnda bilgi toplanmýþtýr. Gezilen ve gözlemlenen þantiyeler, karayolu inþaatý þantiyeleri, konut þantiyeleri, alýþveriþ merkezi þantiyeleri gibi farklý fore kazýk imalatýnýn olduðu sahalar gezilip gözlenmiþtir. Bu gözlemler, fore kazýk sektöründeki toplamda 4 senelik, 3 senesi taþeron firmada olmak üzere profesyonel bir çalýþma hayatýna, þahit olunan ramak kala olaylarýna, gerçekleþen iþ kazalarýna dayanmaktadýr. Bulgular: Fore kazýk sektöründe çalýþan personellerin (Mühendisler, iþverenler, iþçiler vb.) var olan tehlikeler hakkýnda gerçekten yeteri kadar bilgili olmadýðý, bu sektörde çalýþan hiçbir kimsenin yeteri kadar iþ güvenliðine önem göstermediði, iþ sözleþmelerinde iþ güvenliði ile alakalý maddeler ve yaptýrýmlarýn yetersiz kalmasý, çözüm üretemeyen uzmanlarýn büyük firmalarda çalýþmasý, tehlikelerin önemsenmemesi. Sonuç: Çalýþma sonunda, var olan tehlikeler detaylý bir biçimde araþtýrýldýktan sonra alýnabilecek tüm önlemler üretilmiþtir. Üretilen önlemler sonucunda iþ kazalarýnýn ve meslek hastalýklarýnýn yaþanmamasý beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler : Geoteknik, Fore kazýk, Ýþ Güvenliði
Yazar Notu: Bu çalýþma Yrd. Doç. Dr. Iþýlay ULUSOY tarafýndan danýþmanlýðý yapýlan T.C. Okan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Bölümünde yapýlmýþ Mustafa Onur KURTER’in “Geoteknik Çalýþmalarda Ýþ Güvenliði” Konu Baþlýklý, Yüksek Lisans Tez çalýþmasýndan türetilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Geoteknik, Fore kazýk, Ýþ Güvenliði
|
