Deniz iþ kolu iþ yapýþ þekli taþýdýðý riskler itibari ile birçok endüstriden farklýdýr. Denizcilik sektörü tersaneler, donatanlar, limanlar, acenteler, gemiler, deniz trafik sistemleri gibi pek çok paydaþa sahiptir. Yüzer iþyeri olan gemiler uluslararasý sahada çalýþmakta oluþabilecek deniz kazalarý tüm bayrak devleti harici diðer ülkelere de zarar verebilmektedir. Bu nedenle uluslararasý tüm kuruluþlar gemilerde iþ kazalarýný azaltmak ve özellikle kazalar sonucu oluþabilecek çevre felaketlerini engellemek amacýyla çalýþmalar ve yasal düzenlemeler yapmaktadýrlar. Ýþ kazalarýnýn azaltýlmasýnda en önemli çalýþma ISM uluslararasý emniyetli gemi yönetim sistemidir. AB içinde en önemli katký Paris Memorandumu doðrultusunda yapýlan liman devleti kontrolleri, EMSA Avrupa Denizcilik Emniyeti Kuruluþu ve ITF Denizcilik sendikalarýnýn denetimleri sonucunda deniz iþ kolunda iþ güvenliði açýsýndan olumlu bir geliþme saðlanmýþtýr. IMO ve ILO’nun gemilerde iþ güvenliði ve emniyetin saðlanmasýna yönelik önemli çalýþmalarý mevcuttur. Denizcilik sektöründe en önemli iþ güvenli sorunu kolay bayrak veya ucuz bayrak olarak ifade edilen, bu bayraklarla donatýlmýþ teknelerin yaptýðý kalitesiz gemi iþletmeciliði sonucu iþ güvenliði ve emniyetin bu gemilerde saðlanamamasýdýr. Emniyetli gemi iþletmeciliðinin saðlanmasý iþ güvenliði ile sýký bir iliþki halindedir. Bu çalýþma ayný zamanda Ýstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Ýþletmeciliði Enstitüsünde Yüksek Lisans çalýþmasý olarak sunulmuþtur. Tez çalýþmasýnda denizcilik sektörünün ana bileþenleri olan gemilerde, tersanelerde ve limanlarda uygulanan iþ saðlýðý ve güvenliði uygulamalarýný irdelenmiþtir. Bu tez çalýþmasý kapsamýnda Türkiye ve Dünya’da Tersanelerde yaþanan iþçi kazalarý ile bu kazalarýn nedenleri araþtýrýlmaktadýr. Bu kazalarýn türleri ve kazalarýn önlenmesine iliþkin çözümler sunulmuþtur. Dünya ve Türkiye kaza oranlarý karþýlaþtýrýlmýþ geliþmiþ ülkelere göre yüksek kaza oranýnýn indirilmesi gerektiði saptanmýþtýr. Çalýþma sonucunda denizcilik sektörünün analizi yapýlmýþ, en sýk rastlanan kazalar ve bu kazalarýn önlenmesine iliþkin verilmesi gereken eðitimlerin niteliði açýklanmýþtýr. Ayrýca kazalarý azaltýcý görüþ öneri ve deðerlendirmelerde bulunulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Denizcilik sektörü, Ýþ saðlýðý ve Ýþ Güvenliði, ISM Kodu, EMSA, bayrak devleti, liman devleti
|
