Uluslararasý Çalýþma Örgütü (ILO), insan haklarýna saygý ekseninde yaþam standartlarýný, çalýþma koþullarýný, istihdam olanaklarýný ve ekonomik güvence sistemlerini geliþtirerek ve çalýþanlara ulaþtýrma amacýna yönelmiþtir. ILO’nun çalýþma alaný özetle; geliþen sosyal adalet ve insana yakýþýr iþ temelini baz alarak yapýlmasý gereken çalýþmalarýnýn üye olan tüm ülkelerde sürdürülmesini saðlamaktýr. 2017 yýlýnda Buenos Aires’te gerçekleþtirilen Çocuk Ýþçiliðinin Kalýcý Biçimde Sona Erdirilmesi IV Küresel Konferansý’nýn sonrasýnda yayýnlanmýþ olan bildirgede, ILO 2025 yýlýnda dünya üzerinde çalýþma yaþamýnda, çocuk iþçi ya da zorla çalýþtýrýlan birinin olmayacaðý bir gelecek yaratma görevleri olduðunu deklare etmiþtir. Tüm bu geliþmeler dünya ölçeðinde sürerken; Türkiye’de resmi verilerine göre 2017 yýlýnda 15-17 yaþ grubundaki çocuklarýn iþgücüne katýlma oraný %20,3 olarak gerçekleþmiþ olduðu görülmektedir. Çocuk iþçilerin iþgücüne katýlma oranlarýna cinsiyet açýsýndan bakýldýðýnda ise erkek çocuklarýnýn %28,5 ve kýz çocuklarýnýn ise %11,8 oranýnda çalýþma yaþamýnda yer aldýðý görülmektedir. Çocuklarýn çalýþma yaþamýna erken yaþta baþlamalarýnýn; akranlarýna denk etkinliklerde bulunamamasýna ve eðitim olanaklarýndan uzaklaþmasýna yol açmakta olduðu bilinmektedir. Ayrýca çocuk iþçilerin çalýþmakta olduklarý iþ koþullarýna baðlý olarak yorgunluk, dinlenememe vb. nedenlerle fiziksel ve ruhsal geliþimleri olumsuz etkilenebildiði bilinmektedir. Çalýþma yaþamýna fiilen katýlan çocuklarýn iþ saðlýðý ve güvenliði koþullarýndan etkilenmemesi ise ne yazýk ki mümkün deðildir. Bu çalýþmada Türkiye’de çalýþma yaþamýnda bulunan çocuk iþçilerin saðlýk ve güvenliðine iliþkin risklerin yürürlükte bulunan yasal mevzuata göre incelenerek deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþma yaþamýnda iþ saðlýðý ve güvenliðine iliþkin yasal mevzuat bu açýdan bakýlarak deðerlendirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Ýþçi, Çocuk Ýþçilerin Saðlýðý, Çocuk Ýþçilerin Güvenliði, Türkiye’de Çocuk Ýþçilik
|