Kimyasallar dünyanýn tüm ülkelerinde, saðlýk, sosyo-ekonomi ve çevre açýsýndan hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaymaktadýr. Kimyasal maddelerle çalýþmak iþ saðlýðý ve güvenliði önlemleri yerine getirilmediði takdirde ciddi iþ kazalarýna sebebiyet vermektedir. Bu iþ kazalarý yüksek ölüm ve yaralanma oranlarý ile çevreye ciddi miktarda zararlara yol açtýðýnda bunun ismi kimyasal felaket olarak adlandýrýlmaktadýr. Bu sebeple endüstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kaybý esnasýnda yüksek miktarlarda tehlikeli madde oluþmasý beklenen fabrikalarda, tehlikeli maddeler bulunduran kuruluþlarda büyük endüstriyel kazalarýn önlenmesi ve muhtemel kazalarýn insanlara ve çevreye olan zararlarýnýn en aza indirilmesi amacýyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayý saðlamak için alýnmasý gerekli önlemler ve müdahale yöntemleri önceden belirlenmelidir. Ayrýca acil durum planlarýnýn kapsamlý bir þekilde hazýrlanmasý ve herhangi bir felaket durumunda acil durum sürecinin nasýl yönetileceðinin önceden tatbiki de gereklidir. Özellikle kimyasal üreten, kullanan ve depolayan fabrikalarda kimyasal sýzýntýlara yönelik mücadele ve acil durum yönetim þekli fabrikanýn tüm çalýþanlarý ve yöneticileri tarafýndan bilinmelidir. Bu baðlamda çalýþmamýzda bir çevre felaketi ve kimyasal felaket olarak bilinen; yaþanan felaketin etkisi ile derhal ve yýllar içerisinde 15 bin ile 20 bin arasý ölüm sayýsýna ulaþýlan Bhopal Felaketi deðerlendirilmiþtir. Hindistan’da tarým ilacý üreten fabrikada meydana gelen felaketin çýkýþ nedenleri incelenmiþ; bu nedenlerden hareketle acil durum yönetim þekli belirlenmeye çalýþýlmýþtýr. Acil durum yönetim sürecinde hangi baþlýklara dikkat edilmesi gerektiði ile kimyasal nedenli acil durumlarda mücadele ve yönetim þekli belirlenerek, benzer yapýda firmalara deðerlendirme yapabilecekleri tespitler aktarýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Kimyasal Felaket, Acil Durum Yönetimi, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði, Acil Durum Planý
|
