Ýþçi saðlýðý ve iþ güvenliði; iþ yerlerinde iþ kazalarýnýn ve meslek hastalýklarýnýn önlenmesi için gerekli bütün faaliyetleri kapsayan bir kavramdýr. Bu kavram iþveren ile iþçinin birlikte eþgüdüm içerisinde yönetecekleri bir yapý olma özelliðini taþýmaktadýr. Bu yapýnýn amacý, içerisinde saðlýklý bir çalýþma ortamý oluþturmak, verimi arttýrmak ve iþletme güvenliðini saðlamaktýr. Saðlýklý bir ortamda çalýþmanýn tüm çalýþanlarýn hakký olduðu, bu hususta iþverenin iþyerinde iþ saðlýðý ve güvenliðinin saðlanmasý için gerekli her türlü önlemi almasý, araç ve gereçleri noksansýz bulundurmasý ve çalýþanlarýn da iþverenin iþ saðlýðý ve güvenliði konusunda aldýðý her türlü önleme uymakla yükümlü olduklarý 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði (ÝSG) Kanunu’nda açýkça ifade edilmektedir.
Adli bilimler, adaleti saðlayarak topluma hizmet etmeyi amaçlamaktadýr. Adli laboratuvarlarda olay yerinden elde edilen bulgulara delil niteliði kazandýrýlmakta, olay yeri-maðdur ve þüpheli üçgeni arasýndaki iliþkinin kurulmasý saðlanmaktadýr. Adli laboratuvarlarýn bu amaçlarýný gerçekleþtirirken týbbi, kimyasal ve tehlikeli atýklar oluþturmalarý kaçýnýlmazdýr. Geliþen teknoloji ve hayat standartlarýnýn yükselmesi ile atýklar miktar ve çeþit olarak her geçen gün artmaktadýr. Her alanda olduðu gibi adli bilimler alanýna da girmiþ olan nanoparçacýklarýn üretiminde ve sonrasýnda oluþan nanopartikül ve nanomalzeme atýklarýnýn doðada, insanlar, deniz hayvanlarý ve vahþi hayvanlar üzerinde kýsa ve uzun vadeli etkilerinin yaný sýra bu maddelere akut veya kronik maruz kalmanýn yaratacaðý etki hali hazýrda bilinmemektedir. Adli laboratuvar faaliyetleri sýrasýnda ortaya çýkan atýklar, diðer atýk türlerinden daha yüksek enfeksiyon potansiyeli taþýmaktadýr. Bu atýklar diðer atýklara oranla daha fazla yaralanma ve özellikle postmortem örneklere ait atýklar enfeksiyon riski taþýdýklarýndan doðru ve etkin yönetimleri gerekmektedir. Çevre ve insan saðlýðý yönünden potansiyel birer tehdit olan bu atýklarýn sebep olabileceði hastalýk ve kazalarýn önlenmesi ancak gerekli ÝSG önlemlerinin alýnmasý ile mümkün olabilmektedir. Bu sebeple araþtýrmanýn öncelikli amacý adli laboratuvarlarda hizmet sürecinde ortaya çýkan týbbi ve tehlikeli atýklarýn toplanmasý, taþýnmasý ve bertarafýnda karþýlaþýlabilecek tehlikelerin ÝSG açýsýndan incelenmesidir. Bu tehlikelerin kabul edilebilir seviyeye getirilmesi için alýnabilecek önlemler ve etkili atýk yönetimi ile adli laboratuvarlarýn ve belediyelerin üzerine düþen sorumluluklarý ile ilgili bilgilendirme yapýlmasý çalýþmanýn ikincil amacýný oluþturmaktadýr. Adli bilimcilerin atýk bertarafý konularýnýn farkýnda olmalarý önemlidir. Böylelikle mümkün olan her yerde, herhangi bir potansiyel tehlikeyi ve gereksiz kirliliði azaltmak için gereken önlemleri alabilirler. Bu çalýþma ile adli laboratuvarlarda atýklarýn iþlenmesi ve uygun þekilde bertaraf edilmesi konusunda ilgili herkes açýsýndan farkýndalýk yaratýlmasý öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Adli Laboratuvar, Atýk Yönetimi, Atýklarýn Sýnýflandýrýlmasý, Nanoatýk
|