Engelliler, sahip olduklarý dezavantajlar nedeniyle desteðe en fazla ihtiyacý olan çalýþma yaþamýnda özel politika gerektiren gruplardan biridir. Eðitim, meslek edinme, istihdam edilebilme konularýnda hayat mücadelesine dezavantajlarý nedeniyle bir adým geride baþlamaktadýrlar. Bu anlamda engellilerin istihdamý, onlarýn hayatýn içine dâhil olmalarýný, toplumla bütünleþmeleri saðlamaktadýr. Dünya nüfusunun yaklaþýk %10’unu Türkiye nüfusunun da yaklaþýk % 12’ sini oluþturan engellilerin ekonomik ve sosyal yaþama katýlmalarý tüm ülkelerde olduðu gibi bizim ülkemizde de önemli bir konudur.
4857 Sayýlý Ýþ Kanunu otuzuncu maddesinde engelli personel çalýþtýrma yükümlülüðünü ve engelli çalýþtýran özel sektör iþyerleri için sigorta prim teþviki ve bunu yerine getirmeyen iþyerleri için ayný kanunun yüz birinci maddesinde cezai müeyyidesi yer almaktadýr. Yükümlü olunan ve çalýþtýrýlmayan her iþçi ve çalýþtýrýlmayan her ay için kamu iþyeri veya özel sektör olduðu fark etmeksizin cezai müeyyidesi uygulanmaktadýr. Bu cezai müeyyide Çalýþma ve Ýþ Kurumu Ýl Müdürlüðünce uygulanarak 2018 yýlýnda 2.627 TL ve 2019 yýlýnda ise 3.251 TL’dir. Hatta konuyla ilgili denetimlerde geriye dönük 3 yýl incelenerek çalýþtýrýlmayan her ay ve yükümlü olunan her engelli iþçi için hesaplanan tutarlar söz konusu olabilmektedir.
Engelli bireylerin kendi ilgileri, becerileri, yetenekleri ya da eðitimleri doðrultusunda kendine uygun bir iþi yapabilir, istihdam edilebilir olduðuna inanýlýr bu amaçla da engelli istihdamýný arttýrmak için özendirme ve kolaylaþtýrma politikalarý tercih edilmelidir.
Bu çalýþmada 2018 Türkiye Ýþ Kurumu (ÝÞKUR)’ nun yayýnladýðý verilerden yararlanýlarak, engelli bireyler için mevcut açýk iþler, açýk iþlere baþvuran sayýsý, cinsiyete göre deðiþimler, illere göre farklýlýklar, özür durumlarýna göre iþe yerleþtirilme oranlarý incelenmiþ ve elde edilen veriler yorumlanarak rapor edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Özel Politika Gerektiren Grup, Engelli, Ýstihdam
|
