Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre yılda yaklaşık 2,3 milyon çalışan iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olarak ölmekte; başka bir deyişle günde 6300 civarı çalışan hayatını kaybetmektedir. Sağlık ve güvenlik, kuruluşların, ülkelerin ve kişilerin gelişmişlik seviyesini gösteren en önemli öğelerden ikisidir. Çalışanların sürdürülebilir bir iyilik, refah durumuna ulaşması için devlet, işveren, çalışan üçgeninde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları tasarlanmalı, gelişmiş bir güvenlik kültürü hedeflenmelidir. Bu bağlamda kuruluşların güvenlik kültürü seviyelerinin belirlemesi ve sonrasında belirlenen seviyelerin referans değerlerle karşılaştırılarak değerlendirilmesi gerçekleştirilmelidir. Mevcut literatüre katkı sağlamak ve kuruluşların iş sağlığı ve güvenliği süreçlerini iyileştirmek amacı ile gerçekleştirilen bu çalışmada, Avrupa Komisyonunun özellikle büyük endüstriyel kazalara karşı hazırladığı ARAMIS kılavuzu ve buna bağlı güvenlik kültürü seviyesi ölçümlemesi pilot ölçekli uygulanmıştır. Güvenlik kültürü seviyelerinin ölçümü kapsamında ilk olarak biri madeni yağlar üretim firması, bir diğeri akü üretim firması olmak üzere iki firma seçilmiş ve bu firmalar güvenlik kültürü anketlerine tabi tutulmuştur. 13 bölümden oluşan güvenlik kültürü anketlerinde, toplamda 117 soru bulunmaktadır. Cevaplarda 5’li likert tipi ölçeklendirme yapılmış olup, anket sonuçları 7 ayrı alanda incelenmiştir. A firmasından 30 kişi, B firmasından ise 36 kişi anketleri yanıtlandırması için seçilmiştir. Ayrıca firmaların kaza ağırlık ve sıklık oranları hesaplanmış, iş gücü kayıplı kaza ve gün sayıları belirtilmiştir. Firmaların güvenlik seviyeleri bu rakamlarla ilişkilendirilmiş ve konu hakkında elde edilen bilgiler sonucunda gerekli değerlendirmeler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Güvenlik Kültürü Anketi, İş sağlığı ve güvenliği, ARAMIS, Güvenlik Kültürü Olgunluk Modelleri
|
