Yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde her geçen gün önemini artırmakta olan biyokütle enerjisi farklı yöntem ve teknolojiler kullanılarak değerlendirilmektedir. Bu yöntemler içerisinde gazlaştırma teknolojileri hızla gelişerek yaygınlaşmaktadır. Gazlaştırma, tam yanma için gerekli hava miktarının %20-50 kadarının sağlandığı bir kısmi yanma sürecidir. Gazlaştırma sürecinde, reaktörlerde 1000 C sıcaklıkları görmek mümkündür. Gazlaştırma reaksiyonları sonucunda katı yakıt, termal bozunma ile esas olarak CO, H2 ve CH4 içeren sentez gazı denilen yanıcı gaz ürününe dönüşmektedir. Sentez gazının enerjisi ısıtma veya elektrik elde etme amaçlı olarak kullanılmaktadır ve yaklaşık %12-20 CO, %2-4 CH4 ve %10-20 H2 içermektedir. İçerdiği bu bileşenler açısından bakıldığında sentez gazı yanıcı ve zehirleyici özellikler taşımaktadır. Yüksek sıcaklıkların elde edildiği ve yanıcı gazların üretildiği bir süreçte bazı risklerin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Gazlaştırma teknolojisinin endüstriyel işletmelerde ticari amaçla kullanılmasının yanı sıra, bazı kurum ve kuruluşlarda gazlaştırma teknolojileri konusunda laboratuvar düzeyinde veya pilot tesisler ölçeğinde araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. Gerek endüstriyel işletmeler gerekse araştırma amaçlı kurulan gazlaştırma sistemleri, gazın elde edilmesi ve değerlendirilmesi sürecinde gerekli önlemler alınmadığında bazı riskler taşırlar. Bu çalışmada bu risklerin ortaya konulması, alınması gereken tedbirler ve yapılması gereken kontrollerin belirlenmesi hedeflenmiştir. İşletmen ve mekan açısından risk ve önlemler, başta havalandırma, enerji sürekliliği, yangın tedbirleri, işletmen için gerekli yardımcı güvenlik ekipmanları gibi konuları kapsamaktadır. Sürecin takibi açısından oluşabilecek riskler ise sıcaklık ve basınç takibinin kesintiye uğraması, filtreleme sistemlerinin işlev kayıpları, gaz ve kül tahliyesinin sürekliliğinin sağlanamaması ve süreç sonlandırma prosedürlerinin uygulanmaması olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Biyokütle, Gazlaştırma, Gazlaştırıcı, Güvenlik
|
