METAL VE PLASTİK KARIŞIMINDAN OLUŞAN KABLOLARIN GERİ DÖNÜŞÜM PROSESLERİNDE YAŞANAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI ÜZERİNE ÖNERİLER
Kablo ( Kompozit yapılı elektrik akımı taşıyıcısı), yaşamın neredeyse her alanında kendine yer bulmaktadır. Üretimi, temel anlamda enerji kabloları ve haberleşme kabloları olarak iki çatıda açıklamak mümkün. 1929 yılında kapitülasyonların tamamen kaldırılması ile ikinci beş yıllık kalkınma planını uygulama fırsatı doğdu. Bu dönemde ülkemizin askeri ihtiyaçları temin etmek üzere İstanbul Kauçuk ve Kablo Fabrikası kuruldu. Daha sonraki dönemde özellikle Etibank ve İller Bankası'nın yardımıyla gerçekleştirilen köy ve kasabalara elektrik götürme projeleri firmaları yüreklendirdi. Türkiye’de 1980’li yıllarda geri dönüşüm için yapılan yatırımlar, artan enerji maliyetleri nedeniyle ciddiye alınmıştır. Türkiye’de metali ilk geri dönüştüren sektör olan hurdacılar, sanayileşmeyle birlikte bugün birer metal geri dönüşümcüsü olarak faaliyet gösteriyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD) 2015 verilerine göre Türkiye çöplerin sadece yüzde 1’ini geri dönüşüme yolluyor. Geri kalanı ise katı atık sahasına gönderiliyor. Bu tür malzemelerin çevreye genel olarak “olumsuz” olarak kabul edilen etkilerini kontrol altında tutulabilmesi ve yeniden ekonomiye kazandırılabilmesi amacıyla, yasa koyucu tarafından üreticilere bazı yasal zorunluklar (1991 Katı Atık Kontrolü Çerçeve Yönetmeliği getirilmiştir. Ayrıca 9/8/1983 tarihli 2872 sayılı çevre kanunun bazı maddelerinde 9/11/2018 tarihli 7153 sayılı kanunla değiştirilmiştir. Bu çalışmada, “Atık Kabloların Geri Dönüşüm” işi yapan işyerlerinde kullanılmakta olan “Plastik ve Bakırın Ayrıştıran Makinelerinde” makinenin kullanımı ve bakımından kaynaklı tehlikeler araştırılmış bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Risk değerlendirmeleri; PHA, ve HRNS risk analizi metotlarıyla birbiriyle karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. Tespit edilen riskler; “Tasarım ve Güvenlikte İlgili Makine Emniyeti Yönetmeliği” 2006/42/ AT ve kullanımla ilgili “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliği”, 2006 /42 /EC Direktifi (2009 Aralık ), Emniyet Standardı TS EN ISO 12100:2010, Elektriksel tedbirlerle ilgili TS EN 13849, kapsamında analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüşüm, Metal, Plastik, Bakır, Risk Analizi
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüşüm, Metal, Plastik, Bakır, Risk Analizi
|
