Endüstriyel faaliyetler denildiğinde ilk akla gelen üretimin her aşamasında kullanılan çeşitli büyüklükte ve özellikte olan makinelerdir. Endüstride yararlanılan makineler ve kurulumları oldukça maliyetlidir. Bu nedenle iş yerleri bu makineleri ve donanımlarını uzun süre kullanmak üzere tedarik etmek ister. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte iş sağlığı ve güvenliği açısından daha emniyetli makineler tasarlansa da mevcut kullanımda olan makinelerle kolayca ikame edilemediğinden makinelerin kullanım süreci için uygulanacak olan risk analizi yöntemleri oldukça önemlidir. Bu amaçla makinenin kullanımı sırasında kontrol tedbirlerini sağlayan makine emniyeti ile ilgili iki adet standart bulunmaktadır. Bu standartlardan ilki sisteme emniyet ile ilgili bileşenler eklendiğinde varılacak Performans Seviyesi' ni (Performance Level, PL) hesaplayan EN ISO 13849-1 standardı, diğeri ise bileşenlerle birlikte meydana gelen Emniyet Bütünlüğü Seviyesi’ni (Safety Integrity Level, SIL) hesaplayan EN 62061 standartıdır. Özellikle makine emniyeti için tasarlanmış bu iki standart dışında birçok farklı endüstriyel alanda kullanılan Failure Mode Effect Analysis (Hata Türleri ve Etkileri Analizi, FMEA) ve Fault Tree Analysis(Hata Ağacı Analizi, FTA) yöntemleri de makine emniyeti için oldukça sık uygulanan risk analizi yöntemleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı makinelerin kullanımı sürecinde kontrol tedbirlerini arttırmak için uygulanan mühendislik önlemlerinin ve makine kullanım süreci başlamadan önce makine ve donanımlarının güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacak proaktif yaklaşımla gerçekleştirilen risk analiz yöntemlerinin karşılaştırılması ve her iki uygulamanın güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya çıkarılmasıdır.
Anahtar Kelimeler: Makine Emniyeti, Risk Analizi Yöntemleri, İş Sağlığı ve Güvenliği
|
