Amaç: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından bireylerin toplumsal, ekonomik ve ruhsal anlamda üretken olmalarının yanı sıra sağlıklı ve daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olmaları gerektiği ifade edilmektedir. Bu kapsamda işçilerin sağlık davranışları ve yaşam kalitelerinin incelenmesi ve eksik oldukları konularda desteklenmesi hem iş sağlığı hem de toplum sağlığı açısından önemlidir. Bu çalışmada, bir işyerinde çalışan işçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile yaşam kalitesinin değerlendirilmesi ve bazı sosyo-demografik özelliklerle ilişkisinin saptanması amaçlanmıştır.
Gereç yöntem: Araştırmanın evrenini büyük marketler zincirine ait ana depodaki tüm çalışanlar oluşturmuştur (n=181). Araştırmada evrenin %83,4’üne ulaşılmıştır. Veriler işçilerin sosyo-demografik özelliklerini içeren anket, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) ölçeği ve Kısa Form-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36) kullanılarak toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi ve Spearman korelasyon testi kullanılmıştır. Tüm istatistik analizlerde p<0,05 ise sonuçlar istatistiksel yönden anlamlı kabul edilmiştir.
BULGULAR: İşçilerin yaş ortalaması 31,4±6,9 yıl (min:22- maks:48) idi ve % 86,8’i erkekti. İşçilerin % 51,0’i evliydi ve %70,2’si ambar/depo çalışanıydı. İşçilerin SYBD ölçeğinden ortalama 132,48 ± 23,65 puan aldıkları belirlendi. SYDB puanlarının İleri yaş grubunda anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı ( p<0,05). Ancak diğer sosyo-demografik özelikler açısından fark yoktu(p>0,05). Yaşam kalitesi SF-36 ölçeğinden ise en fazla puanın 80,62 ± 30,84 puan ile fiziksel rol güçlüğü(FRG), en az puanın ise 47,70 ± 13,85 puan ile mental sağlık(MS) alt ölçeklerinde olduğu tespit edildi. İşçilerin SYBD ölçek puanları ile SF 36’nın sadece dört alt ölçeği ( FF, FRG, Sİ ve ERG) ile arasında olumlu yönde, düşük derecede ve anlamlı bir korelasyon saptandı (p<0.05)
Sonuç: işçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları orta düzeyde olmakla birlikte sağlıkla ilgili yaşam kaliteleri Türk toplum standartlarının altında bulunmuştur. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ve yaşam kalitesine sosyo demografik bazı özelliklerin kısmen etkisi vardır ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları işçilerin yaşam kalitesini olumlu yönde arttırmaktadır. İşçilere yönelik yapılacak sağlık eğitimleri ile onlara doğru sağlık davranışları kazandırılması, hem bireysel hem de toplumsal sağlık düzeyini arttıracak ve sonuçta toplumun önemli bir kesimini oluşturan işçilerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi mümkün olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çalışan, İşçi, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Yaşam Kalitesi
|
