İş kazalarının gerçekleşmeden önce önlenmesi, proaktif iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımının temelidir. Ramak kala olaylar, iş kazalarının önceden tahmin edilmesini sağlayacak proaktif yöntemlerin en önemlisidir. Daha önce yapılmış olan kaza piramidi çalışmaları, ramak kala (near miss) bildirimlerinin önemini vurgulamaktadır.
Bu çalışmada, ramak kala olayın önemi üzerine Çanakkale ili kapsamında inşaat şantiyelerinde görevli personeller tarafından cevaplandırılmak üzere bir anket çalışması düzenlenmiştir. Düzenlenen anket, katılımcıların demografik özelliklerini ve ramak kala olay konusunda bilgilerini ölçen sorulardan oluşmaktadır. 125 çalışan tarafından cevaplanan anket verileri Sosyal Bilimler için İstatistik Programı (SPSS) 22.0 ile analiz edilmiştir.
Anket sorularının güvenirlik analizi α=0.717 gibi güvenilirlik değer bulunmuştur. Araştırmaya katılan çalışanların 118’i (%94,4) erkek, bunların 87’si (%69,6) bekârdır. Katılımcıların 98’i (%78,4) lise ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Katılımcıların 8’i (%6,4) 50 yaş üzerindedir. Katılımcıların 50’si (%40,0) 3 yıldan az, 58’i (%46,4) 3-5 yıl arası ve 17’si (%13,6) 5 yıldan fazla inşaat sektöründe mesleki tecrübeye sahiptir.
Yapılan analiz sonuçlarına göre ramak kala bildirim sisteminin varlığı, gerekliliği ve ramak kala bildirimleri iş kazaları arasında bağlantı varlığı sorularına katılımcıların %50’den fazlası bilgim yok olarak cevapladıkları belirlenmiştir. Ayrıca; yaş, medeni durum ve cinsiyet değişkenleri ile ramak kala olay bilgi düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.5). Çalışma sonucunda elde edilen verilerin, çalışanların ramak kala olay bilgisi ve farkındalığının arttırılmasını sağlayacak çalışmaların planlanması ve böylece daha güvenli iş yerlerinin oluşturulmasına katkı sağlayacağı önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: İş kazaları, kaza piramidi, proaktif yaklaşım, ramak kala
|
