Hayvan bakımı, doğum, besleme, hadım, aşı, güdüm, kesim gibi özen gerektiren birçok işlemi gerektiren hayvansal üretim tehlikeli bir faaliyettir. Hayvanlarla çalışmak, her birinin yarattığı benzersiz risklere dikkat etmeyi gerektirir. Aksi takdirde hayvanlardan kaynaklanan mesleki tehlikelerin sonuçları çalışanlar ve aileleri için ölümcül olabilir. Çok az sayıda çalışan çiftlik hayvanlarını bir tehlike kaynağı olarak görmektedir. Ancak, hayvan kazaları nedeniyle her yıl çok sayıda ciddi yaralanma ve ölüm meydana gelmektedir. Hayvanları besleme, farklı yerlere taşıma, hayvanları kamyonlara / römorklara yükleme, suni tohumlama, biçme, tımar etme, toynak bakımı, sökme ve temizleme, hayvanların toplanması, otlatılması, temel hayvan bakımı gibi çeşitli faaliyetler çalışma güvenliği açısından risk taşımaktadır. Hayvancılık faaliyetleriyle ilgili kazaların çok önemli bir bölümü beslenen hayvanlarla kurulan fiziksel temastan kaynaklanmaktadır. Hayvanların çifte atması, ısırması, hırçınlaşarak saldırması, hayvan üzerinden düşme, otlatma esnasında düşme/kayma bu sektörde sıklıkla karşılaşılan kaza nedenleridir. Türkiye’de hayvancılık faaliyetleri esnasında meydana gelen kazalar hemen hemen hiç ele alınmamıştır. Bu çalışmada seçilmiş bir il örneğinde (Samsun) 2010-2015 yılları arasında meydana gelen hayvansal üretim faaliyetleri esnasındaki 103 kaza olay raporlarına dayanılarak incelenmiştir. Bu kazalardan 19’u ölüm veya hayati tehlike doğuran ağır yaralanma ile sonuçlanmıştır. Seçilen örnekleme göre kazalar daha çok hayvanları sağarken, bağlarken, bir yerden bir yere götürürken, beslerken veya otlatırken olmaktadır. Tekme atma, boynuz darbesi, düşme, ipe dolanıp sürüklenme yaygın kaza türleridir. Hayvansal üretimde karşılaşılan kazaları önlemek için hayvan davranışları iyi öğrenilmeli, hayvanlar zorlanmamalı, aç, susuz bırakılmamalı, hayvan barınaklarının fiziki şartları uygun hale getirilmeli, hayvan güdümü sırasında arazi ve hava şartları kaynaklı risklere karşı tedbir alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler: İş Güvenliği, Kaza, Hayvansal Üretim, Risk
|
