Engelliler, sahip oldukları dezavantajlar nedeniyle desteğe en fazla ihtiyacı olan çalışma yaşamında özel politika gerektiren gruplardan biridir. Eğitim, meslek edinme, istihdam edilebilme konularında hayat mücadelesine dezavantajları nedeniyle bir adım geride başlamaktadırlar. Bu anlamda engellilerin istihdamı, onların hayatın içine dâhil olmalarını, toplumla bütünleşmeleri sağlamaktadır. Dünya nüfusunun yaklaşık %10’unu Türkiye nüfusunun da yaklaşık % 12’ sini oluşturan engellilerin ekonomik ve sosyal yaşama katılmaları tüm ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde de önemli bir konudur.
4857 Sayılı İş Kanunu otuzuncu maddesinde engelli personel çalıştırma yükümlülüğünü ve engelli çalıştıran özel sektör işyerleri için sigorta prim teşviki ve bunu yerine getirmeyen işyerleri için aynı kanunun yüz birinci maddesinde cezai müeyyidesi yer almaktadır. Yükümlü olunan ve çalıştırılmayan her işçi ve çalıştırılmayan her ay için kamu işyeri veya özel sektör olduğu fark etmeksizin cezai müeyyidesi uygulanmaktadır. Bu cezai müeyyide Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce uygulanarak 2018 yılında 2.627 TL ve 2019 yılında ise 3.251 TL’dir. Hatta konuyla ilgili denetimlerde geriye dönük 3 yıl incelenerek çalıştırılmayan her ay ve yükümlü olunan her engelli işçi için hesaplanan tutarlar söz konusu olabilmektedir.
Engelli bireylerin kendi ilgileri, becerileri, yetenekleri ya da eğitimleri doğrultusunda kendine uygun bir işi yapabilir, istihdam edilebilir olduğuna inanılır bu amaçla da engelli istihdamını arttırmak için özendirme ve kolaylaştırma politikaları tercih edilmelidir.
Bu çalışmada 2018 Türkiye İş Kurumu (İŞKUR)’ nun yayınladığı verilerden yararlanılarak, engelli bireyler için mevcut açık işler, açık işlere başvuran sayısı, cinsiyete göre değişimler, illere göre farklılıklar, özür durumlarına göre işe yerleştirilme oranları incelenmiş ve elde edilen veriler yorumlanarak rapor edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Özel Politika Gerektiren Grup, Engelli, İstihdam
|
